NEURO-TALKS / ΝΕΥΡΟ-ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Χωρίς στιγμές ηδονής και ευχαρίστησης είναι αδύνατον ζώα και άνθρωποι να υπάρξουν. Χρειάζονται και την ηδονή και την ευχαρίστηση προκειμένου να έχουν την ορμή να συνεχίσουν την ζωή τους. Με ευχάριστα συναισθήματα, που προκαλεί η φύση στα πλάσματά της, οδηγεί τους οργανισμούς προς την περαιτέρω επιβίωση και αναπαραγωγή. Έτσι, λοιπόν, η ευχαρίστηση στο φαγητό φροντίζει για την διατροφή, η ηδονή στο σεξ είναι κατάλληλη για την αναπαραγωγή και η ευχάριστη παρέα ή συνάθροιση των ανθρώπων σε κοινωνίες δημιουργεί αυτά τα ευχάριστα συναισθήματα που μας φέρνουν όλους κοντά.
Τα διάφορα φάρμακα και ουσίες που προκαλούν τους εθισμούς χρωστάν την μεγάλη τους «δημοτικότητα» μεταξύ των ανθρώπων και ζώων στην ίδια αρχή. Αυτά μπορούν και «καπελώνουν» τους μηχανισμούς σπουδαίων εγκεφαλικών διασυνδέσεων και κυκλωμάτων, που δημιουργούν τα ευχάριστα αισθήματα, που είναι αναγκαία για να συνεχιστεί η ζωή μας.
Για αυτό, μερικά από αυτά που έχουν την ικανότητα με διαφόρους τρόπους να διεγείρουν τους μηχανισμούς ευχαρίστησης και ηδονής του εγκεφάλου είναι και τα πλέον αγαπητά π.χ. όπως το τσιγάρο. Για παράδειγμα, ένα τσιγάρο στη στάση του λεωφορείου δίνει την αίσθηση της αναζωογόνησης και πολεμά την αναμονή. Αντίθετα, μετά το φαγητό το ίδιο τσιγάρο φέρνει την αίσθηση της χαλάρωσης.
Ασφαλώς και ένα τσιγάρο ή ένα ποτήρι κρασί ή ακόμη και μια ρουφηξιά από χόρτο δεν αποτελεί κατά την γνώμη των πολλών μια εξάρτηση. Είναι, όμως, σίγουρα μια αρχή μιας εξάρτησης.
Είναι με σιγουριά τα πρώτα βήματα.
Όσοι επιστήμονες έχουν ασχοληθεί με τον εθισμό ξέρουν πολύ καλά πόσο δύσκολο είναι να φέρουν τα πειραματόζωα στην κατάσταση εκείνη προκειμένου να εξαρτηθούν από τις διάφορες ουσίες. Άλλωστε, ποιος από εμάς δεν θυμάται πόσο δυσάρεστο ήταν το πρώτο αίσθημα από το τσιγάρο, την γεύση της μπύρας ή ακόμη περισσότερο, μιας απαγορευμένης ουσίας.
Όμως, ο φόβος του εξευτελισμού απέναντι σε συμμαθητές ή στην παρέα ή ακόμη περισσότερο, η αγωνία της επιβεβαίωσης μιας δήθεν ανωτερότητας μας οδήγησε όλους επανειλημμένως στην μικρή αυτή δοκιμή, η οποία επαναλαμβανόμενα έγινε συνήθεια και η συνήθεια κατάχρηση, γιατί ο εγκέφαλος είχε μάθει να «ακούει» αυτές τις συνήθειες που του έφερναν όλα εκείνα τα εξωτερικά ερεθίσματα σε ανάμνηση που δημιουργούν ευτυχία και ηδονή.
Έτσι, μετά τα πρώτα βήματα που γίνονται προς επιβεβαίωση ή σε αναζήτηση μιας «χαμένης» αξιοπρέπειας ή της «αντιμετώπισης» σαν κοινωνικά ίσο μέλος χρωστάμε όλοι τα πρώτα βήματα του εθισμού.
Όσο δύσκολο και αν είναι αυτό, πρέπει να το καταλάβουμε γιατί όταν θα ξεκινήσει κάποια θεραπεία αρχίζει ακριβώς από αυτό το σημείο.