NEURO-TALKS / ΝΕΥΡΟ-ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Στατιστικές εκτιμήσεις αναφέρουν ότι περίπου 4 εκατομμύρια Έλληνες πάσχουν πιθανόν από κατάθλιψη. Σίγουρα τα 2 από αυτά, δηλαδή, περίπου κάθε πέμπτος Έλληνας, έχει σίγουρα τη λεγόμενη αντιδραστική μορφή της κατάθλιψης. Πρόκειται για τη μορφή εκείνη που προάγεται μια κατάθλιψη στο προσβεβλημένο άτομο σαν αντίδραση λόγω εξωτερικών επιδράσεων, π.χ. της φτώχειας.
Το όριο της φτώχειας στη χώρας μας προσδιορίζεται σαν το 60% του μέσου εισοδήματος, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ. Οι μέσες μηνιαίες αποδοχές το 2007 στην Ελλάδα ήταν 1.668 ευρώ, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη 2.366. γενικά, όλοι οι συνταξιούχοι, άνεργοι και το 14% των εργαζομένων είναι κάτω από το όριο της φτώχειας. Στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι μόλις το 7%.
Η φτώχεια δεδομένα φέρνει στέρηση, λύπη, απομόνωση, πόνο, κοινωνική ανασφάλεια. Όλα, δηλαδή, τα συνθετικά της κατάθλιψης και κυρίως, σημαιοφόρος των συμπτωμάτων είναι η απαισιοδοξία και άρση της εμπιστοσύνης για το μέλλον. Δηλαδή, χάνει κανείς το κίνητρο για τη ζωή, χάνει το χιούμορ του, την επικοινωνία του και την αλληλεγγύη του με τις τριγύρω ομάδες. Δυστυχώς, για την κατάθλιψη στη φτώχεια δεν υπάρχει φάρμακο ιατρικής προέλευσης.
Ακόμα και αν δοθεί φάρμακο τέτοιο δε θα έχει καμία δράση, όπως έχουν δείξει παρόμοιες έρευνες στο παρελθόν. Το φάρμακο της φτώχειας είναι πολιτικό και πολιτισμικό. Και ιδιαίτερα, όταν οι φτωχοί, όπως είναι οι σημερινοί νεόπτωχοι στην Ελλάδα, πέρα από τη στοιχειώδη διαβίωση, που αυτή σε σύγκριση με προπολεμικές καταστάσεις, είναι και πολιτισμική, τότε στερεί κανείς από το νεοέλληνα το οξυγόνο. Το τραγούδι κοινωνική συναναστροφή, τακτικές φιλικές οικογενειακές ακόμη και πολιτικές συναθροίσεις, η ζέστη της επικοινωνίας, το φτηνό και καλό σινεμά, το προσιτό θέατρο, η πολιτική και πολιτισμική δραστηριότητα των κομμάτων και πολιτικών οργανισμών, και κυρίως, η ποιότητα της ζωής των αρχηγών των κομμάτων, έχει εκλείψει.
Κανείς πλέον δεν υπάρχει για να θαυμαστεί από κανέναν, άρα και να γίνει πρότυπο, γιατί δεν έχει το ικανοποιητικό ειδικό βάρος για να γίνει το πρότυπο. Ξεθωριασμένοι όλοι πέρα από την κοινωνική ανέχεια, ευτυχώς όχι και πείνα, με αμβλυμμένους τους υποδοχείς για κάθε τι δημιουργικό, και οδηγούμενοι από το άγχος του «να έχω και όχι να ζω» φτάνει και σε μια πνευματική κατάθλιψη, που στη δυναμική συνισταμένης με τη φτώχεια, υποβιβάζει όλο και περισσότερο το βιοτικό επίπεδο και τελματώνει την αντίδραση. Ακόμη και με τις ιδέες της φιλελεύθερης καπιταλιστικής λογικής, που είναι και η κραταιά της εποχής μας, έχει πάψει πλέον η έννοια του ανταγωνισμού για διέξοδο από τη φτώχεια και στην κατάθλιψη.
Υφίστανται πλέον μόνο τα κλισέ του λατινοαμερικάνικου ονείρου του εύκολου πλουτισμού και της αμερικάνικης ιδεολογίας «ο πρώτος τα παίρνει όλα και τον δεύτερο τον δαγκώνουν τα σκυλιά». Η Ελλάδα μετά τις περιπέτειες της μετά τα πολεμικά έκανε ένα τεράστιο άλμα υπερπηδώντας τη φτώχεια γιατί ήταν μια χώρα με χαρούμενους ανθρώπους χωρίς κατάθλιψη. Ακόμη, και στα βαγόνια που μετέφεραν μετανάστες κυριαρχούσε το χιούμορ και το γέλιο. Ίσως το γέλιο, η επαναυτοεκτίμηση να είναι και τα φάρμακα εξόδου από τη φτώχεια, και κατά συνέπεια από την αντιδραστική κατάθλιψη.