NEURO-TALKS / ΝΕΥΡΟ-ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Σε μια έρευνα στις αρχές του 21ου αιώνα πιστοποιήθηκε ότι «κατατρεγμένοι» πίθηκοι εθίζονται πολύ πιο εύκολα στην κοκαΐνη από ότι οι αρχηγοί τους. Η εξήγηση είναι ότι η ναρκωτική αυτή ουσία ικανοποιεί ανάγκες του εγκεφάλου που οι ισχυροί τις έχουν λύσει. Το ίδιο συμβαίνει και στους ανθρώπους. Οι κοινωνικά δυνατοί και επαρκείς σπάνια κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών, αντίθετα με δυσαρεστημένους και φτωχούς που δεν έχουν την ικανοποίηση της κοινωνικής επιβράβευσης.
Υπεύθυνο για αυτό είναι το μονοπάτι επιβράβευσης και ανταμοιβής (reward pathway) του εγκεφάλου.
Πρόκειται για έναν κεντρικό εγκεφαλικό σχηματισμό από διαφοροποιημένα εγκεφαλικά κύτταρα που επικοινωνούν με ειδικές ουσίες, τους νευροδιαβιβαστές. Η μια κεντρική για την ηδονή και επιβεβαίωση είναι η ντοπαμίνη, και η άλλη, η ανταγωνιστική της, το γ- αμινοβουτυρικό οξύ.
Αυτοί στους οποίους λείπει η επιβράβευση και η κατανόηση θέτουν σε ενέργεια το μονοπάτι της ηδονής στον εγκέφαλο με διάφορες εθιστικές ουσίες για να συμπληρώσουν το έλλειμμα τους. Οι ουσίες αυτές παρακάμπτουν όλες τις αισθήσεις και ενεργοποιούν το μηχανισμό επιβράβευσης κατευθείαν στον εγκέφαλο.
Το αποτέλεσμα είναι να αναστέλλονται όλες οι γνωστικές λειτουργίες και κυρίως, της κριτικής μάθησης. Σε κάθε νέα χρήση αντιδραστικά ο εγκέφαλος για να προστατευθεί ζητά όλο και μεγαλύτερες δόσεις, οι οποίες όσο χορηγούνται αναστέλλουν ακόμη περισσότερο τις φυσιολογικές του λειτουργίες και ολοκληρώνουν τον φαύλο κύκλο του εθισμού.