NEURO-TALKS / ΝΕΥΡΟ-ΔΙΑΛΟΓΟΙ

ΣΤΙΣ ΩΡΕΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΡΙΣΗΣ, ΚΥΡΙΩΣ ΣΕ ΥΠΕΡΔΡΑΣΤΗΡΙΟΥΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΠΡΑΓΜΟΝΕΣ, ΠΟΛΥΑΣΧΟΛΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΞΑΝΤΛΗΣΗ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΥΣ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ (BURN OUT) ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ.
Πρόκειται για μια συλλογή ποικίλων και διάχυτων συμπτωμάτων της κόπωσης και της πλήρους δραστικής αδυναμίας, που συνοδεύονται από υψηλή πίεση, ανησυχία, ευερεθιστότητα, κυνισμό, πόνους στην πλάτη, διαταραχές του ύπνου, πόνους στην κοιλιά και στην καρδιά, κατάθλιψη με ιδέες αυτοκτονίας.
Σαν τέτοιο σύνδρομο το περιέγραψε πρώτα ένας διάσημος ψυχαναλυτής το 1974, ο Ρίτσαρντ Φροιντενμπέργκερ, και από τότε παρέμεινε. Βέβαια, όπως ήδη αναφέραμε, προϋπήρχε και πριν σαν έννοια της κατάθλιψης σε υπερκόπωση, αλλά, ο εν λόγω ερευνητής το διασκεύασε με πιο σαφή όρια ακόμη και το συνέδεσε με κοινωνικούς παράγοντες, όπως τα αισθήματα ανταγωνισμού, την πίεση για απόδοση, την ανασφάλεια σε πρόσωπα που είναι πάντοτε προγραμματισμένα για αυτές τις δυνατότητες.
Σε αντίθεση με την κατάθλιψη σε υπερκόπωση, που μπορεί να έχει «ποικιλία» ασθενών, στο σύνδρομο burn out οι ασθενείς είναι κατά κανόνα επιτυχημένοι. Είναι άνθρωποι που εργάζονται από το πρωί μέχρι το βράδυ, θέλουν να τα κάνουν όλα σωστά, να αποδίδουν πολύ και να κερδίζουν πολλά χρήματα, τα οποία θεωρούν σαν ύψιστο στόχο, διότι αυτό είναι και ο σκοπός της ζωής τους.
Αυτός είναι και ο λόγος που όταν «στραβώσει» κάτι και χαθούν τα χρήματα ή δεν είναι τόσα όσα επιθυμεί κάποιος, προκειμένου να εκτιμήσει την κοινωνική του αναγνώριση, του καίγεται ο εγκέφαλος.
Αυτοί οι άνθρωποι εισέρχονται σταδιακά στην κατάσταση της πνευματικής υπερκόπωσης και μια μέρα παρουσιάζεται το σύνδρομο burn out, όπου αποφεύγουν, ή πιο σωστά είναι αδύναμοι, να κάνουν οτιδήποτε και απομονώνονται κοινωνικά, χωρίς να έχουν τη δύναμη να προσφέρουν το παραμικρό, αν δε είναι και καταθλιπτικοί, αυτοκτονούν κιόλας.
Το φαινόμενο αυτό, βέβαια, δεν υπήρχε τον παλιό καιρό, γιατί τότε οι δραστήριοι κατά κύριο λόγο συστοιχίζονταν γύρω από πολιτικές ιδεολογίες, όπου εύρισκαν και την έννοια του χρησίμου ατόμου για τον εαυτό τους ή ακόμη και του επαναστάτη. Σε μία κοινωνία άκρως εγωιστική και εξειδικευμένη, όπου σημεία κάθε συμπεριφοράς είναι ο ατομικισμός, η εμφάνιση του burn out, ιδιαίτερα σε εποχές κρίσης, είναι πολλαπλασιαστική και άκρως επίκαιρη.
Πλέον ειδικές κλινικές ή ιδιαίτερα προγράμματα με μείγματα φαρμάκων και ψυχικής υποστήριξης, καθώς επίσης αυτοαναγνώρισης, ανύψωσης αυτοπεποίθησης και ενίσχυσης του Εγώ έχουν πληθήνει σε όλη την Ευρώπη, προκειμένου να δοθούν σε αυτούς τους ανθρώπους οι «πρώτες βοήθειες».
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι ενός ασθενούς μας πολυεκατομμυριούχου, που χάνοντας τεράστια ποσά με την κρίση και ευρισκόμενος σε αυτό το σύνδρομο, η πρώτη του μεγάλη αληθινή χαρά ήταν να ζωγραφίζει και να μιλά ατελείωτες ώρες για άσχετα πράγματα που τον ηρεμούσαν.
Δηλαδή, αναζητούσε στοιχεία συμπεριφοράς χωρίς ευθύνη. Με τον τρόπο αυτό ξαναβρήκε πίσω την χαμένη υγειά του, αλλά, όχι και τα λεφτά του, γιατί δυστυχώς δεν υπάρχουν ιατρικές συνταγές για αυτό.