NEURO-TALKS / ΝΕΥΡΟ-ΔΙΑΛΟΓΟΙ

(ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ – ΔΙΑΓΝΩΣΗ – ΘΕΡΑΠΕΙΑ)

Διήγηση από ασθενή :
«Είναι 4:00 το πρωί…
Πάλι ξύπνησα χωρίς λόγο πρωί…
Θέλω να τρέξω να προλάβω……αλλά τι;
Τίποτα δεν λειτουργεί τόσο πρωί……
Λογικό όμως αφού έχω κοιμηθεί από τις 6:30 το απόγευμα, για να μην σκέφτομαι…, να μην σκέφτομαι …τι είμαι … τι έκανα… αν αξίζουν όλα αυτά τόσο κόπο, τόση ταλαιπωρία.
Λέω να πιω ένα ποτάκι μήπως και νυστάξω κοιμηθώ και ύστερα δω τα πράγματα πιο καθαρά.
Θέλω να κλάψω, αλλά δεν έχω διάθεση ούτε γι’αυτό.
Θα ήθελα να χαθώ να εξαφανιστώ με ένα τσαφ!!!!
Σκέφτομαι διάφορούς τρόπους……δεν θέλω να υποφέρω, ούτε να ζήσω και να υποφέρω.
Δεν θέλω να πάρω χάπια να αυτοκτονήσω, δεν θέλω να πηδήξω από τον 6ο, ούτε οι ρόδες του περαστικού μου φταίνε κάτι.
Να είχα ένα όπλο!!!! Το μόνο σίγουρο, το μόνο αποτελεσματικό.
Δεν αντέχω άλλο αυτή την πίεση……κάτι με πνίγει……όλα είναι μαύρα……φως πουθενά……απόγνωση……απελπισία.
Έχω δώσει ημερομηνία όταν τελειώσω τις υποχρεώσεις μου θα το κάνω……
Δεν θέλω να με πουν αδύναμη.
Άραγε τι είναι όλο αυτό το συναίσθημα;
Και τι χρειάζεσαι τελικά δύναμη ή αδυναμία για να το κάνεις;»

Πως φθάνει κανείς στην αυτοκτονία ;
Με την μη έγκυρη ιατρική επέμβαση, τυπικό παράδειγμα η περίπτωση της ασθενούς, η οποία είναι καλά μετά την θεραπεία. Αρνητικό παράδειγμα η περίπτωση του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα Χέμινγουεη, ο οποίος έφθασε στην αυτοκτονία από λάθος ιατρικό χειρισμό, μη παίρνοντας την σωστή αγωγή έγκαιρα. Δηλαδή η έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος πάντα έχει σωτήρια αποτελέσματα.

Υπάρχει βιολογικό και κοινωνικό υπόβαθρο στην αυτοκτονία ;
Σαφώς συνυπάρχουν και τα δύο. Βιολογικά οι βιορυθμοί του ανθρώπου στην ζωή του και στην συμπεριφορά του συντονίζονται από τον εγκέφαλο. Όταν διαταραχθεί αυτή η σχέση, τότε δημιουργούνται οι προϋποθέσεις που οδηγούν στην αυτοκτονία. Βέβαια υπεισέρχεται έντονα και ο παράγων του κοινωνικού επηρεασμού. Είναι οι περιπτώσεις κοινωνικού μιμητισμού. Συγκεκριμένα μια τελευταία έρευνα από το Χάρβαρντ, που διήρκησε πολλά χρόνια, επιβεβαιώνει πως η μετάδοση της πληροφορίας μιας αυτοκτονίας αυξάνει πολλαπλασιαστικά τον κίνδυνο εμφάνισης και άλλων.
Έτσι εξηγείται γιατί κατά καιρούς υπάρχει η «μόδα» αυτόχειρες να βρίσκονται στο ίδιο μέρος όπως π.χ. στο μετρό της Βιέννης, στον πύργο του Άιφελ ή στις φυλακές.
Υπάρχει κληρονομική επιβάρυνση στην αυτοκτονικότητα;
Σαφώς ναι. Σε έρευνες σε δίδυμους και συγκρίσεις υιοθετημένων και μη παιδιών έδειξε μια ύπαρξη σαφούς κληρονομικής προδιάθεσης. Σε βιολογικό επίπεδο βρέθηκε ότι άτομα με αυτοκτονικό γονικό ιστορικό παρουσίαζαν έλλειμμα σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Η σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που μεταξύ των άλλων ρυθμίζει και την διάθεση. Η μείωση της περιεκτικότητας της στον εγκέφαλο παίζει έναν ουσιαστικό ρόλο στην ιδέα της αυτοκτονίας.

Ο εγκέφαλος αντιδρά στις αυτοκτονικές τάσεις;
Ναι υπάρχει κατά κάποιο τρόπο ένα σύστημα «αυτοπροστασίας». Σαν πρώτη αντίδραση μεταφέρει σοβαρές λειτουργίες σε υγιή κύτταρα με την προσπάθεια έτσι να συνεχισθεί η ζωή. Δεύτερο αυξάνει την αντοχή του αυτόματα σε πιέσεις, χτυπήματα, ευφορική διάθεση. Τρίτον δημιουργεί νέες καταστάσεις αναζωογόνησης και επανακυττάρωσης. Στα δύο τελευταία μάλιστα βασίζονται και οι μοντέρνες θεραπείες.

Θεραπείες για την αυτοκτονικότητα;
Βέβαια πρόκειται για την μικτή δράση φαρμάκων και ερεθισμούς με μαγνητικούς και ηλεκτρικούς ερεθισμούς σε έγκαιρο χρόνο.

Δηλαδή οι νέες θεραπείες είναι πιο ασφαλείς και αποτελεσματικές;
Σαφώς ναι. Δημιουργούν τις προϋποθέσεις νέας δομής και λειτουργίας του εγκεφαλικού κυττάρου, έτσι που να απομακρύνεται η αυτοκτονική τάση.

Ποιες είναι οι πιο επικίνδυνες μορφές αυτοκτονικότητας;
Εδώ υπάρχει μεγάλη «ποικιλία» και χρειάζονται ειδικές γνώσεις για την αναγνώριση τους και την διάγνωσή της επικινδυνότητας τους. Θα αναφέρω μερικές παραδειγματικά. Είναι κυρίως η ενδογενούς αιτιολογίας όπως η αυτοκτονικότητα σε ενδογενή κατάθλιψη, μανιακό επεισόδιο, σχιζοφρενική διαταραχή ή αυτοκαταστροφική ψύχωση. Ένα παρακλάδι εδώ είναι το γήρας, που ταχτικά παρουσιάζει αυτοκτονικότητα, όταν λόγω ηλικίας μειώνονται οι αντοχές ψυχικής αντίστασης.
Βέβαια δεν λείπουν και οι τάσεις αυτοκτονίας σε όξυνση κοινωνικών προβλημάτων, όπως αυξημένο στρες κάθε μορφής, χρόνιοι εθισμοί (ναρκωτικά, τζόγος αμόκ κ.λ.π.), απογοητεύσεις (οικογενειακές, ερωτικές, επαγγελματικές κ.λ.π.), εγκλεισμός (φυλακή, εξορία).

Σε όλα αυτά έχουν απήχηση οι θεραπευτικές εφαρμογές που αναφέρατε παραπάνω;;;
Ναι φθάνει να υπάρχουν ή να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής του.