Για την ταυτοποίηση του ιού του AIDS χρειάστηκε να περάσουν χρόνια, για τον ιό SARS μήνες, και ευτυχώς, τελευταία για ένα είδος αρενοϊού, μέρες. Η γρήγορη ταυτοποίηση των ιών είναι άκρως σπουδαία για θεραπεία με φάρμακα ή εμβόλια και βέβαια, για να έχουμε ένα παράδειγμα για τη σπουδαιότητα της γρήγορης ταυτοποίησης αρκεί να αναφέρουμε ότι 5.000 Αμερικάνοι πέθαναν τον τελευταίο χρόνο από μη ταυτοποιημένο ιό, αν και έγινε σχετική έρευνα για αυτό.
Πριν από μερικούς μήνες στην Αυστραλία πέθαναν μέσα σε λίγες μέρες τρεις ασθενείς που δέχθηκαν μετά από μεταμοσχεύσεις οργάνων από ένα νεαρό άνδρα που πέθανε από εγκεφαλική αιμορραγία. Οι επιδημιολόγοι της Αυστραλίας τρομαγμένοι από το γεγονός αυτό, που στην ουσία έθετε ένα τέλος στην προσπάθεια των μεταμοσχεύσεων, κινητοποιήθηκαν δραστήρια αναπτύσσοντας νέες τεχνικές υπερταχείας ανίχνευσης σειρών ατομικών γονιδιωμάτων και γονιδίων με ειδικές λογισμικές τεχνικές.
Πρόκειται για τεχνικές που μπορούν να ανιχνεύσουν μέσα σε μία ημέρα πάνω από 200 εκατομμύρια βάσεις με ένα τέτοιο τρόπο που να αποκλείουν τα γνωστά από τα άγνωστα τμήματα και να εντοπίζουν αυτόματα τον άγνωστο ιό.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση που εντοπίζεται ο αρενοϊός, που προκαλεί την καταστροφή, η ομάδα που χρησιμοποίησε την τεχνική μπόρεσε εντός ωρών να απομονώσει 100.000 βάσεις τμημάτων του ριβονουκλεϊνικού οξέως. Μετά από αυτή την τεχνική απέμειναν μόνο 14 κομμάτια γονιδιακού υλικού, μέσω του οποίου εντοπίστηκε και ο αναζητούμενος ιός.
Κατόπιν τούτου, μπόρεσαν με βιοχημική διασταύρωση να πιστοποιήσουν και τα ανάλογα αντισώματα. Έτσι, έγινε μια πλήρης διάγνωση για τον αναζητούμενο ιό και τις συνέπειές του. Αυτό είναι το καλό νέο.
Το κακό είναι ότι για μια γρήγορη ταυτοποίηση και συνεπώς, πιο σωστή θεραπεία, πρέπει να πηγαίνουμε σε όλο μικρότερα τμήματα μολυσμένου υλικού σε υπομοριακό επίπεδο, πράγμα που κάνει τη διάγνωση εξαιρετικά δύσκολη, διότι τις περισσότερες φορές λείπουν τα μηχανήματα και οι ειδικοί επιστήμονες. Υπάρχει η ελπίδα για το γενικό καλό κάποιος διεθνής οργανισμός να βρει λύση σε αυτό το πρόβλημα.


«Βάζε άτομα, που είναι καλύτερα από εσένα, να δουλεύουν για σένα και μάθαινε από αυτούς».
Το είπε ο Μουτσαφά Κιοτς, ο πλουσιότερος άνθρωπος της Τουρκίας, μετά από την είσπραξη δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων. Στα 48 του χρόνια ο Μουσταφά Κιοτς είναι ο κληρονόμος της δυναστείας των Κιοτς που από ένα μικρομάγαζο το 1917 στην Άγκυρα ο παππούς του δημιούργησε μία αυτοκρατορία που απασχολεί σήμερα στην Τουρκία πάνω από ένα εκατομμύριο εργάτες.
Ο Μουσταφά Κιοτς αμερικανοαναθρεμμένος και σπουδασμένος οικονομολόγος του Τζορτζ Τάουν Πανεπιστημίου Αμερικής, και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ομίλου των εταιρειών του, αποφάσισε σε μια κρίση αυτογνωσίας και μετά από συμβουλές ειδικών να αναθέσει τη διαφύλαξη και την αύξηση του πλούτου του σε υπαλλήλους που ήταν καλύτεροι, όπως παραδέχθηκε, από αυτόν.
Ψυχιατρικά και μόνο, το να δεχθεί κάποιος, και πολύ περισσότερο να παραδεχθεί, την ανωτερότητα οικονομικά κατώτερων του και να τους δώσει τα ηνία της διαχείρισης, δείχνει υψηλό δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης και αποτέλεσμα χρόνιας ειδικής εκπαίδευσης.
Για μας τους άλλους θνητούς είναι ένα καλό δείγμα για τη διαχείριση της καθημερινότητάς μας.


Επιστήμονες από το Αλμπερντην παρουσίασαν στο Παγκόσμιο Συνέδριο για το Αλτσχάιμερ, που έγινε στο Σικάγο της Αμερικής, μια νέα θεραπευτική προοπτική για τη νόσο αυτή που έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας στη σύγχρονη κοινωνία.
Πρόκειται για το μπλε μεθύλιο, μια χρωστική ουσία, παρόμοια με το γνωστό φωτιστικό οινόπνευμα. Σε μικρές δόσεις, η ουσία αυτή βρέθηκε ότι σταματάσει την εξέλιξη της νόσου του Αλτσχάιμερ, κατά τους ισχυρισμούς του Κλωντ Βισκω, γαλλικής καταγωγής ερευνητή από το Αλμπερντην. Μάλιστα, ο ίδιος ερευνητής δημιούργησε με Γιαπωνέζους επενδυτές μια εταιρεία στη Σιγκαπούρη με αντικείμενο την εκμετάλλευση της «ανακάλυψης». Βέβαια, η «ανακάλυψη» είναι πολύ παλιά για άλλο, βέβαια, αντικείμενο.
Ο Γερμανός γιατρός Παουλ Ερλιχ από την εποχή ακόμη που ήταν φοιτητής και χρησιμοποιούσε την ουσία αυτή, που τη δανειζόταν από τη BASI για χρώση νεφροκυττάρων, διαπίστωσε ότι είχε θεραπευτικές ιδιότητες για την ελονοσία και τις εγκεφαλίτιδες. Τότε τα αποτελέσματα δεν κρίθηκαν επαρκή και η προσπάθεια ατόνησε. Ήρθε και η νέα εποχή των αναβολικών και ξεχάστηκε τελείως.
Τώρα με ένα καλά ιστορικά καταρτισμένο και τεχνικά άψογα εξοπλισμένο ερευνητή επανέρχεται στο προσκήνιο με μεγάλες θεραπευτικές ελπίδες για μια νόσο μάστιγα.


Επί 25 ολόκληρα χρόνια προσπαθούσε ο Γερμανός παθολόγος Χαϊκο Μπρακ να βρει την αιτία της νόσου του Αλτσχάιμερ. Οι παρατηρήσεις του οδηγούσαν όμως σε άλλη κατεύθυνση από τη γενική πεποίθηση ότι η αιτία της νόσου είναι η συγκέντρωση αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, και έτσι δεν έβρισκαν ανοιχτά αυτιά για θεραπευτικές αγωγές. Όπως έλεγχο και ο ίδιος «οι μέχρι τώρα, με τα γνωστά θεραπευτικά σχήματα, θεραπευτικές προσπάθειες μοιάζουν σαν ελπίδα να ανα-οικοδομηθεί από μόνη της μια κατεστραμμένη πολυκατοικία».
Ο λόγος είναι απλός. Αποδεδειγμένα πια η νόσος του Αλτσχάιμερ δεν ξεκινάει, όπως μέχρι τώρα ήταν γνωστό, από τη συγκέντρωση του β – αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, αλλά, από την διάσπαση και συγκέντρωση των πρωτεϊνών TAU στον εγκέφαλο. Με το που σταματάει η διαδικασία αυτή περιορίζονται και τα κλινικά συμπτώματα του Αλτσχάιμερ.
Συνεπώς, εκεί πρέπει να επικεντρωθούν οι θεραπευτικές προσπάθειες και να μειωθούν οι τεράστιες δαπάνες σε λάθος κατεύθυνση.

RETHINKING ALZHEIMER’S


Η ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΛΤΣΧΑΙΜΕΡ
Με τον «βροντερό» αυτό τίτλο το μεγάλο αμερικάνικο περιοδικό “Business Week” άνοιξε ένα επώδυνο θέμα. Από τη μία μεριά, αναφέρει και επαινεί την προσπάθεια που γίνεται από επιστήμονες και οικονομολόγους για τη δημιουργία ενός νέου φαρμάκου που φέρνει ίαση στους ασθενείς αυτούς. Μέχρι εδώ καλά.
Το ουσιώδες είναι ότι η νέα οικονομική αυτή επιχείρηση βασίζεται στη θεωρία ότι το Αλτσχάιμερ δημιουργείται από παθολογικά δεμάτια εκφυλιστικής πρωτεΐνης TAU και όχι από συγκέντρωση β – αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, όπως μέχρι τώρα ήταν γνωστό. Η θεωρία αυτή φαίνεται να έχει δυνατές βάσεις, διότι τα παθολογικά δεμάτια εντοπίσθηκαν στον εντερορινικό εγκέφαλο και μετά στον ιππόκαμπο. Γεγονός που εξηγεί την κλινική εικόνα της διαδικασίας απώλειας της μνήμης στο Αλτσχάιμερ.
το ιδιαίτερο είναι την ώρα που διαπιστώνονται αυτά, ήδη έχουν ανακοινωθεί πέντε νέα προγράμματα παραγωγής φαρμάκων για την αντίθετη θεωρία (αποτυχημένη) του β – αμυλοειδούς, αξίας περίπου 12 δις δολαρίων.


Εδώ και πολλά χρόνια η αγορά των φαρμάκων και φαρμακευτικών επενδύσεων στον τομέα του Αλτσχάιμερ είναι κάτω από συνεχή πίεση για πιο αποτελεσματικά φάρμακα ή τουλάχιστον νέες πιο ελπιδοφόρες θεραπευτικές θεωρίες.
Συγκεκριμένα, ένας από τους «ειδικούς» του χώρου, ο Άλφρεντ Μελίκε της φαρμακευτικής εταιρείας Galantos από το Μαίντ της Γερμανίας, αναφέρει ότι «ο χώρος επενδύσεων στη φαρμακευτική αγωγή του Αλτσχάιμερ θέλει νέους προσανατολισμούς».
Τη γνώμη αυτή την υποστηρίζουν επιστημονικά με ιδιαίτερο σθένος το ζεύγος Εύα και Έκχαρντ Μαντελκωρι από το διάσημο ΜΑΧ-ΠΛΑΝΚ Ινστιτούτο του Αμβούργου. Οι συγκεκριμένοι επιστήμονες είναι κάθετοιπλέον στη θεωρία ότι υπεύθυνα για τη νόσο του Αλτσχάιμερ είναι τα δεμάτια παθολογικών –TAU και ότι προς την κατελυθυνση αυτή πρέπει να κατευθυνθεί η φαρμακευτική έρευνα και παραγωγή.
Πράγματι, ο πρώτος ανταποκρινόμενος ερευνητής – παραγωγός, η φίρμα TAURC από την Σιγκαπούρη, ξεκίνησε έρευνα και παραγωγή στην κατεύθυνση αυτή με αρχικό κεφάλαιο 100 εκατομμύρια δολάρια.


Στην εικόνα, όπου δείχνει το βέλος, είναι εμφανές το σημείο όπου η νόσος του Αλτσχάιμερ κατατρώει τον εγκέφαλο συρρικνώνοντάς τον και προκαλώντας δραστική απώλεια της μνήμης και μαρασμό του ασθενούς.
Παρ’ όλο που πια είναι πανεύκολο με τα σύγχρονα μέσα να διαγνωσθεί πλήρως η νόσος, παραμένει απολύτως άγνωστος ο παράγοντας που την προκαλεί. Πάντως, παραμένει χαρακτηριστική η βλάβη στον εγκέφαλο, όπως δείχνει το βέλος στο σημείο που έχουμε το κόκκινο με το ουρανί χρώμα από τη συσσώρευση του β- αμυλοειδούς.
Πρόκειται για κομμάτια, άνισα κομμένα, μιας φυσιολογικής εγκεφαλικής πρωτεΐνης, που μαζεμένα σε μια νοσηρή πλάκα καταστρέφουν τοπικά τον εγκεφαλικό ιστό.
Στο εσωτερικό των νευρικών κυττάρων στη νόσο αυτή δημιουργούνται δεσμίδες από παθολογικά κομμάτια πρωτεϊνών, τα λεγόμενα δεμάτια – ΤΑU. Πρόκειται για αυτά τα πράσινα μορφώματα που είναι μέσα σε κύκλο στη δεξιά εικόνα. Η πρωτεΐνη TAU είναι μια ουσία που αναλαμβάνει τις μεταφορές εντός του νευροκυττάρου. Η παρουσία της πρωτεΐνης αυτής τη λάθος στιγμή στο λάθος μέρος προκαλεί «κομμάτιασμά» της σε δηλητηριώδη τμήματα που συγκεντρώνονται όλα μαζί σε δεμάτια καταστρέφοντας τοπικά όλους τους σχηματισμούς και προκαλώντας τη νόσο.
Με το χρόνο δημιουργείται έτσι μια εξέλιξη που οδηγεί στο θάνατο ολόκληρων νευρωνικών δικτύων στον εγκέφαλο των ασθενών με τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Παραμένει ακόμη ακαθόριστο με ποια δυναμική αρχίζει η νόσος. Με τη συγκέντρωση παθολογικού αμυλοειδούς ή με την εναπόθεση των δεματίων TAU. Όπως δείχνουν σύγχρονες έρευνες, μάλλον ισχύει το δεύτερο. Αυτό είναι ενδεικτικό και για το γεγονός της αποτυχίας όλων των συγχρόνων θεραπειών που βασίζονται στην πρώτη θεωρία.


Η τεστοστερόνη, μια ορμόνη που υπάρχει και στα δύο φύλα, περισσότερο, όμως, στους άνδρες, προκαλεί πολλές φορές υπερδιέγερση και κακό ύπνο. Το γεγονός αυτό αυξάνει τον κίνδυνο θρομβώσεων και διαβήτη στις γυναίκες, ενώ δεν εμφανίζει κάτι παρόμοιο στους άνδρες.
Φαίνεται ότι το πλεόνασμα της τεστοστερόνης στους άνδρες τους προστατεύει ικανοποιητικά από αυτές τις αρρώστιες, παρά τον κακό ύπνο που προκαλεί. Εννοείται, βέβαια, ότι βελτιώνοντας τον ύπνο στους άνδρες αυξάνεται και η προστασία της τεστοστερόνης σε διαβήτη και καρδιοπάθειες.
Αντίθετα, το έλλειμμα της τεστοστερόνης επιβάλει τον καλό ύπνο, διότι αλλιώς ο κίνδυνος για καρδιοπάθειες και διαβήτη, κατά συνέπεια δε και για συρρίκνωση του δέρματος, αυξάνεται κατακόρυφα.
Συνεπώς, δεν είναι μόνο το γνωστό «beauty sleep», αλλά, και η προστασία από τις καρδιοπάθειες και το διαβήτη για τις γυναίκες.


Θαύμα Νο 1
Ο μάγος επί σκηνής σε μαύρο – άσπρο φόντο παίζει συνεχώς μια μπάλα με το αριστερό του χέρι. Η μπάλα φαίνεται, το χέρι δε φαίνεται. Ξαφνικά, με το δεξί χέρι με όλη την ορμή τινάζει τη μπάλα στο κενό και η μπάλα πηγαίνει στη μέση της πορείας και μετά χάνεται. Η μουσική παίζει έντονα, τα χρώματα γίνονται πιο δυνατά, η διαφορά πιο έντονη. Ξαφνικά, επανέρχεται σιγή. Ο μάγος γυρίζει από το πλάι το σώμα του προς το κοινό δείχνοντας με περηφάνια την μπάλα που κρατάει στο αριστερό του χέρι. Όλοι απορούν πώς έγινε το θαύμα.
Το θαύμα έγινε, όμως, στον εγκέφαλο του κοινού και όχι από τα χέρια του μάγου.

Θαύμα Νο 2
Μια πανέμορφη και άκρως ελκυστική γυναίκα σε πολύ ψηλά τακούνια στιλέτο με πλούσια ξανθά μαλλιά, υπέροχο σώμα και μακριά πόδια φορά ένα στενό εφαρμοστό, μικροσκοπικό λευκό φόρεμα. Ο πολύ κοντότερος μάγος την οδηγεί από το χέρι στο κέντρο της σκηνής, ενώ μια υποβλητική μουσική παίζει τριγύρω, βάζοντάς τη να υποκλιθεί μπροστά στο κοινό που μαγεμένο κοιτάζει τα κάλλη της. Ξαφνικά, μια πολύ δυνατή υποβλητική μουσική γεμίζει το χώρο για δεύτερα του δευτερολέπτου ένας κόκκινος προβολέας λούζει την όμορφη γυναίκα βάφοντας το φόρεμα κόκκινο. Με πιο έντονη μουσική ξανανάβουν τα φώτα και όλα είναι τα ίδια εκτός από το χρώμα του φορέματος που από άσπρο έχει γίνει κόκκινο.
Και αυτό είναι ένα «θαύμα» στα κεφάλια των θεατών, και όχι επιδεξιότητα του μάγου.

Θαύμα Νο 3
Δύο νέοι ,άντρας και γυναίκα, παίζουν με την τράπουλα πάνω στην πράσινη τσόχα του τραπεζιού. Το παιχνίδι συνεχίζεται και ο νεαρός άντρας προτείνει στους θεατές να συγκεντρώσουν την προσοχή τους πάνω στα χαρτιά που τους επιδεικνύει ένα τρικ με αυτά. Πράγματι αυτό γίνεται όλοι αντιλαμβάνονται το τρικ μα στο τέλος της παράστασης με έκπληξη βλέπουμε ότι μπροστά στα μάτια τους η τσόχα έχει γίνει πράσινη, τα ρούχα των πρωταγωνιστών έχουν αλλάξει και το φόντο πίσω από αυτούς έχει διαφορετικό χρώμα. Και πάλι το θαύμα είναι στα μυαλά των θεατών και όχι στους χαρτοπαίκτες.

Η εξήγηση είναι απλή.
Ο άνθρωπος τα οπτικά βιώματα δεν τα βλέπει όλα καρέ – καρέ, αλλά τα μαντεύει. Η αντίληψή του είναι μέχρι τα 100μsec. Από εκεί και πέρα το υπόλοιπο μιας κίνησης το μαντεύει, όπως μαντεύει ο τερματοφύλακας την πιθανή τροχιά της μπάλας πριν από το σουτ του παίκτη. Αν καθίσει να το αναλύσει, βιωματικά χρειάζεται ενσυνείδητα περίπου μισό δευτερόλεπτο, ενώ, η μπάλα για να μπει στο τέρμα πολύ λιγότερο από 50μsec. Έτσι, λοιπόν, και οι θεατές από το μάγο βλέποντας να τινάζει το χέρι μαντεύουν ότι φεύγει η μπάλα που εξαφανίζεται. Το ίδιο και με το λευκό φόρεμα που με μια κρυμμένη κλωστή σε δέκατα του δευτερολέπτου τραβιέται και παραμένει το από κάτω κόκκινο πριν σβήσει το κόκκινο φως. Έτσι, και ενώ η κάμερα σημαδεύει τα χαρτιά, σε χρόνο αστραπή αλλάζουν ρούχα και χρώματα οι χαρτοπαίκτες χωρίς ο εγκέφαλος να έχει διακόψει την πορεία της αρχόμενης του σκέψης, όπου διατηρούνται τα παλιά χρώματα.
Με αυτούς τους τρόπους ο εγκέφαλος εξαπατάται, αλλά, παράλληλα προστατεύεται. Έτσι, στα πρώτα χρόνια του ανθρώπινου είδους από την οσμή ή το μουγκρητό μάντευε τον ερχομό του θηρίου. Ή σήμερα στην τροχαία κυκλοφορία μαντεύει την πορεία των οχημάτων και πηδάει στα πεζοδρόμια να σώσει τη ζωή του.

ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ – ΝΤΙΖΑΙΝ


Πρόκειται για μια καινούρια μόδα, όσον αφορά τα στεροειδή, τα οποία είναι πολύ εύκολα στην κατασκευή και πολύ δύσκολα στην ανίχνευση. Το παράδειγμα της Μπάλκο, που τροφοδότησε μια πλειάδα αθλητών με τα κατάλληλα αναβολικά, και τους βοήθησε να γίνουν σούπερ αθλητές και υπέρ – πρωταθλητές και να κατακτήσουν με τη χούφτα τα μετάλλια, είναι χαρακτηριστικό. Στην προκειμένη, όμως, περίπτωση άνοιξε τεράστια την όρεξη για μιμητές, οι οποίοι σε διάφορα γκαράζ και χωρίς ιδιαίτερες σκέψεις για τις συνέπειες, κατασκευάζουν τα νέα μοντέλα «αναβολικών».
Πρόκειται για στεροειδή, τα οποία περνάν μέσα στο αίμα, προκαλούν διέγερση, αύξηση των μυών, και κατά συνέπεια της προπόνησης και των επιδόσεων. Δεν ξέρουμε, όμως, ποιους μεταβολίτες έχουν. Συνεπώς, τα αντιδραστήρια για να συλληφθούν δεν υπάρχουν, αλλά, παράλληλα, δε γνωρίζουμε και τις παρενέργειες που κουβαλούν. Οι παρενέργειες είναι υποθετικές και μάλλον συντηρητικές σε ότι αφορά το μέγεθός τους. Δεν πρόκειται πλέον για στεροειδή ή αναβολικά που αγοράζουμε από το φαρμακείο και έχουν δοκιμαστεί χρόνια στην αγορά. Πρόκειται για κατασκευές «βόμβες» οι οποίες έχουν τεράστιες συνέπειες τα επόμενα χρόνια για τους οργανισμούς των αθλητών, οι οποίοι τα παίρνουν.
Επειδή «ό,τι κάνει καλό στους αθλητές», δηλαδή, φέρνει την μεγάλη απόδοση, επεκτείνεται στον πληθυσμό, μπορούμε να φανταστούμε ποια νέα μεγάλη επιδημία με αυτή τη νέα χημεία των νέων αναβολικών μπορεί να προκληθεί.
Η άμεση εποπτεία των ενδιαφερομένων προκειμένου να επιστρατεύσουν επιστήμονες με γνώση του αντικειμένου για να σταματήσουν το κακό, έπρεπε να έχει ήδη αρχίσει χθες. Το να πανηγυρίζουμε κάποια ρεκόρ σε Ολυμπιακούς Αγώνες, όπου σαφώς δεν είναι προϊόντα της ανθρώπινης προπόνησης και μόχθου, αλλά, συνέπειες κάποιων ιατρικών πρακτικών αγνώστων, κάνουν τη διαφορά αρνητική και πρέπει να περιμένουμε ένα δυσάρεστο τέλος.


Η ερυθροποιητίνη είναι μια ουσία – φάρμακο που έχει βρει μεγάλη αναγνώριση στην ιατρική λόγω της σημαντικής βοήθειας που προσφέρει σε νεφροπαθείς και ανθρώπους με αναιμίες. Παράλληλα, είναι το νούμερο ένα όπλο, συμβατικό στο ντόπινγκ. Είναι το αγαπημένο φάρμακο του ντόπινγκ για τους αθλητές λόγω της ιδιότητάς της να έχει ένα χρόνο υποδιπλασιασμού περίπου 80 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος πάρει μια δόση περίπου 100 ερυθροκυττάρων με ερυθροποιητίνη σήμερα, θα έχει μετά από 80 μέρες περίπου μόνο 50. Έτσι, για τον αναλυτή μένει ένας χρόνος μόνο επτά ημέρες περίπου για να αποδείξει το ντοπάρισμα. Οι υπόλοιπες 73 μέρες είναι ελεύθερες για την προπόνηση του αθλητή και δεν είναι ελεγχόμενες. Συντονίζοντας κατάλληλα τις δόσεις και ρυθμίζοντας ανάλογα το προπονητικό αποτέλεσμα, έχουμε το «μέγιστο» αποτέλεσμα από την έγχυση ερυθροποιητίνης. Η ουσία αυτή έχει μεγάλη σημασία για τους αθλητές, όχι μόνο για την ευεργετική της δράση, αλλά κυρίως, για τη δυνατότητα που παρέχει για μεγάλη χορήγηση δύναμης, αυξάνοντας τα ερυθρά αιμοσφαίρια, έτσι ώστε να μπορεί ο ντοπαρισμένος αθλητής να έχει ατελείωτες ώρες προπόνησης. Δηλαδή, το τιμ των ειδικών που πατρονάρει τον αθλητή, ιατρικό και προπονητικό, έχει στη διάθεσή του απεριόριστη δύναμη για να εξαντλήσει όλο το χρονικό πρόγραμμα προκειμένου να βγάλει το ρεκόρ χρησιμοποιώντας το σκεύασμα αυτό.
Το σκεύασμα αυτό , η ερυθροποιητίνη, μπόρεσε να ανιχνευθεί πρώτη φορά το 2002 σε ένα Γερμανό αθλητή από το Ινστιτούτο της Κολονίας. Από τότε έχουν βελτιωθεί πάρα πολύ τα μέσα ανίχνευσης. Δεν παύει, όμως, αν κανείς το χειρίζεται καλά να μην μπορεί να εντοπιστεί ποτέ. Τυπικό παράδειγμα είναι αυτό της Μάριον Τζόουνς, η οποία δεν ανακαλύφθηκε από τους αθλητικούς επόπτες, αλλά πιάστηκε από τους αστυνομικούς της Εφορίας.


Ο άνθρωπος σε καθημερινή βάση βρίσκεται αντιμέτωπος με ηθικά διλήμματα, την έκβαση των οποίων, ανάλογα με την κατασκευή του εγκεφάλου του, τη διακρίνει σε καλή και κακή. Ο εγκέφαλος είναι έτσι δομημένος που έχει τα κέντρα του συναισθήματος και τα κέντρα της λογικής (βλ. Εικόνα).
Αυτά επικοινωνούν μεταξύ τους σε κάποιο στιγμιαίο χρονικό διάστημα και η επικοινωνία αυτή χαρακτηρίζει τις πράξεις του ανθρώπου. Όσο περισσότερο χρόνο παίρνει αυτή η επικοινωνία, τόσο μεγαλύτερο είναι το ηθικό δίλημμα που προκύπτει για τον άνθρωπο και τόσο ισχυρότερη είναι η σύγκρουση που αισθάνεται μέσα του.
Τόσο λογική, όσο και συναίσθημα εόναι γενετικά και τοποθετημένα και προδιατεθειμένα. Σε μέγιστο βαθμό, όμως, η λειτουργία τους καθορίζεται από τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Αυτό που λέμε, δηλαδή, πολιτιστικές επιρροές. Μέχρι ένα βαθμό σε όλους τους ανθρώπους οι πολιτιστικές επιρροές μοιάζουν πολύ, μετά από ένα σημείο διαφοροποιούνται έντονα και δέχονται επιρροές σε καθημερινή βάση. Έτσι, αλλιώς αντιλαμβάνεται το κακό ο Αμερικάνος και αλλιώς ο Ρώσος.
Δεν παύει, όμως, να έχουμε ένα μοντέλο εγκεφαλικής δραστηριότητας μεταξύ συναισθήματος και λογικής διαφορετικού βαθμού ισορροπίας από άνθρωπο σε άνθρωπο. Το δίπολο αυτό λειτουργεί για κάθε άνθρωπο αυτόνομα που μέσα στο πολιτισμικό του πλαίσιο θεωρεί τις δικές του επιλογές αυτονόητα ηθικές και καλές, π.χ. τον πόλεμο με τον «κακό εχθρό». Ο «κακός εχθρός» πάλι έχει το δικό του μοντέλο με την αντίθετη άποψη ακριβώς για τον αντίπαλό του.
Η αντιπαλότητα, όμως, και η έννοια της κακίας από νευρολογικής άποψης δεν υπάρχουν. Πρόκειται για μια διαταραχή της βιοχημικής ισορροπίας σε συγκεκριμένους εγκεφαλικούς σχηματισμούς, όπως φαίνεται στην εικόνα. Συνεπώς, δε μπορούμε να αναφερόμαστε στην έννοια της κακίας σαν ηθικό κανόνα, όταν αυτή αποτελεί μια βιοχημική διαταραχή σε απόλυτη εξάρτηση με το χρόνο επικοινωνίας των εγκεφαλικών σχηματισμών. Αν διορθωθεί με τον οποιοδήποτε νευρολογικό τρόπο αυτή η δυσαρμονία, παύει και η έννοια της κακίας, και αυτόματα σταματούν και οι συγκρούσεις.


Πριν από 30 χρόνια ένας Βρετανός εξελικτιστής βιολόγος, ο Ρίχαρντ Ντέβκινς, έδωσε μια νέα επαναστατική ώθηση στις θεωρίες του Δαρβίνου. Στο βιβλίο του «Το εγωιστικό γονίδιο» ανέπτυξε τη θεωρία της απόλυτης ατομικής εξέλιξης των γονιδίων, τελείως ανεξάρτητα από τις ανάγκες των οργανισμών και του περιβάλλοντος.
Δηλαδή, κατά τον Ντέβκινς, το γονίδιο επιλέγει μέσα από τις αυτοαντιγραφές του και μεταλλάξεις του τις πιο ιδανικές για αυτό παραλλαγές πολλαπλασιασμού του. βάζει μπροστά το «ιδιωτικό» του συμφέρον, πάνω από όλα. Όλα μαζί τα γονίδια συνθέτουν τον ανθρώπινο οργανισμό που αναλαμβάνει και αυτός τις ίδιες λειτουργίες.
Η θεωρία αυτή έγινε ευρέως αποδεκτή σαν «εργαλείο» εξήγησης βιολογικών φαινομένων. Σύντομα, όμως, αποδείχθηκε ότι υπάρχουν και «αλτρουιστικά» γονίδια που κατευθύνουν μικροοργανισμούς σε καταστάσεις υπέρ του συνόλου και διόλου ατομικές.
Παρατηρώντας μονοκυτταρικούς ή ολιγοκυτταρικούς οργανισμούς βρέθηκε ότι περιέχουν γονίδια που τους ωθούν σε απόλυτα αλτρουιστική συμπεριφορά. Δηλαδή, κάποια στιγμή που γίνονται πολυάριθμα και έχουν αδυναμία επιβίωσης, τότε ξαφνικά πολλά από αυτά αυτοκαταστρέφονται για να αφήσουν ενέργεια να επιζήσουν τα υπόλοιπα. Δηλαδή, μια απόλυτα αλτρουιστική πράξη.
Μοντέρνοι ερευνητές της επιγενετικής το επιβεβαιώνουν αυτό προσθέτοντας ότι το περιβάλλον με χημικές διαδικασίες, όπως την μεθυλίωση, μπορεί να επηρρεάζει και να αλλάζει τα μέγιστα την «συμπεριφορά» των γονιδίων.


Ένας πολλά υποσχόμενος νέος κλάδος της Ιατρικής αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στο Ισραήλ, ο λεγόμενος «Επιγενετική». Πρόκειται για μια νέα προσπάθεια που γιατροί, βιολόγοι και βιογενετιστές επιχειρούν μαζί.
Ενώ μέχρι τώρα σώμα και ψυχή εξετάζονταν από την ιατρική χωριστά και σπάνια προσπαθούσε κάποιος να βρει κοινά σημεία μεταξύ τους, τώρα η επιγενετική σε μοριακό και γενετικό επίπεδο εξετάζει τι συνάφεια έχουν οι δύο αυτές οντότητες. Όχι μόνο την συνάφεια, αλλά, και με ποια μοριακά σωματίδια επικοινωνούν μεταξύ τους και τι προκύπτει από αυτήν την επικοινωνία.
Τα αποτελέσματα είναι εκπληκτικά. Βρίσκεται ότι πλέον η ιστορία του «εγωιστικού γονιδίου» δεν ευσταθεί, όπως μέχρι τώρα ήταν κοινά αποδεκτό. Γνωστικές λειτουργίες, τραύματα, εμπειρίες, βιώματα, μορφωτικές ακολουθίες και οτιδήποτε άλλο άπτεται της ψυχικής σφαίρας, αρχίζει να αποδεικνύεται ότι μεταφέρεται και στους επιγόνους, όχι μόνο σαν συνήθεια, αλλά και σαν βιολογική, πολλές φορές και μεσολογική, οντότητα. Συνήθειες όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση ουσιών, φαγητών, ειδικών τροφών κ.τ.λ., καθώς επίσης, και ο τρόπος διαπαιδαγώγησης, φροντίδας, μεταχείρισης των ατόμων, μπαίνουν στην χημεία του οργανισμού με διαφόρους τρόπους και κατόπιν παράγωγά τους, χημικά, μπλοκάρουν ή διεγείρουν γονίδια, τα οποία δημιουργούν ευχάριστες ή δυσάρεστες, κατά κύριο λόγο, όμως, τις δεύτερες, καταστάσεις στον οργανισμό.
Όπως δείχνουν οι έρευνες της επιγενετικής δεν είναι πλέον απόλυτη ανάγκη να κληρονομείται κάτι με τα γονίδια, αλλά, με τα ήδη υπάρχοντα γονίδια υπάρχουν οι χημικοί τρόποι από περιβαντολλογικούς, οικογενειακούς, ή και άλλους παράγοντες χημικά να επηρεαστούν με τέτοιο τρόπο ώστε οι επίγονοι να κληρονομήσουν την «μία ή την άλλη αρρώστια». Παραδείγματος χάρη, έρευνες που έγιναν για αυτοκτονίες, καταθλίψεις, σχιζοφρένεια, ακόμη και για την σκλήρυνση κατά πλάκας, έδειξαν ότι πολλοί εξελικτικοί παράγοντες των νοσογόνων αυτών καταστάσεων έχουν την βάση τους σε συνήθειες περιβαντολλογικές, μεταβολές του παρελθόντος. Δηλαδή, μια αιχμαλωσία ή τυραννία κάποιων παππούδων είναι δυνατόν να φέρει κατάθλιψη στα εγγόνια.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι με αφορμή την επιγενετική έχουμε να μάθουμε πολλά καινούρια πράγματα στον τομέα των νευροψυχιατρικών νοσημάτων και όχι μόνο να εντοπίσουμε νέες αιτίες και να ψάξουμε αναλυτικότερα το ιστορικό όλων μας, αλλά, με την σωστή διαπαιδαγώγηση, διατροφή, κοινωνικό τρόπο ζωής είναι δυνατόν να εισέλθουμε σε ένα πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό στις θεραπείες όλων αυτών των χρόνιων και ιδιαίτερα βασανιστικών νευροψυχιατρικών νοσημάτων.


Τελευταίες έρευνες κατέδειξαν ότι ο ιός του Aids προσβάλλει το σώμα, και γενικά όλα τα συστήματα, πολύ γρηγορότερα από ότι μέχρι τώρα θεωρείται. Ενώ μέχρι τώρα κυριαρχούσε η πίστη πως η μετάδοση του Aids χρειάζεται ένα χρόνο «επώασης» περίπου τέσσερις με πέντε εβδομάδες, τώρα οι νέες έρευνες που έγιναν στο πανεπιστήμιο του Ντιούκ στην Αμερική δείχνουν ότι χρειάζονται μερικές μέρες.
Σε ασθενείς που είχαν πρόσφατη μόλυνση και υπέστησαν απανωτούς ελέγχους αίματος, σχετικά με την ανάλυση και με την ιολογία της αρρώστιας, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι πράγματι υπάρχει μια φοβερή επιτάχυνση στην μετάδοσή της μέσα στο σώμα.
Ένα ιδιαίτερο στοιχείο, όπου εξήγησε αυτή την εξέλιξη, ήταν το γεγονός ότι υποπροϊόντα της διάσπασης των Τ4 κυττάρων, που εμφανίζονται σε αυτές τις λοιμώξεις, εντοπιστήκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα. Αυτά τα υποπροϊόντα της διάσπασης αυτών των κυττάρων, πιστεύουν οι επιστήμονες, είναι και τα στοιχεία που βοηθούν στην γρήγορη εξέλιξη της ανάπτυξης του Aids και καταστέλλουν το ανοσοποιητικό-αμυντικό σύστημα τού οργανισμού.
Φαίνεται ότι στις περιπτώσεις αυτές, και ιδιαίτερα σε άτομα που προγεννητικά είναι διατεθειμένα και επιρρεπή στις ιώσεις, το νευρικό σύστημα να είναι αδύναμο να προστατεύσει το ανοσοποιητικό, έτσι που αυτό προσβάλλεται ιδιαίτερα εύκολα από την όλη διαδικασία της μόλυνσης.
Πρόκειται για δύο ιδιαίτερα ευαίσθητα στοιχεία τα οποία πρέπει να ληφθούν υπόψη στο αγώνα που γίνεται αυτή την στιγμή για την εύρεση κάποιου εμβολίου ή τουλάχιστον κάποιας χημικής ουσίας, που να ανακόπτει την επιθετικότητα της διαδικασίας αυτής. Είθε να βρεθούν γρήγορα τα στοιχεία αυτά που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της φοβερής αυτής ασθένειας που πλήττει πάνω από 40 εκατομμύρια ανθρώπους στην γη.


Στο Κεμπέκ του Καναδά υπάρχει ένα ιδιαίτερα σπουδαίο για την επιστήμη, και κυρίως για την ψυχιατρική, αρχείο. Πρόκειται για το αρχείο όπου φυλάσσονται οι εγκέφαλοι αυτοχείρων διαφόρων ειδών αυτοκτονίας. Με αφορμή νέες τεχνικές λέιζερ και κατάψυξης, που επιτρέπουν σε βαθύ μοριακό επίπεδο την ανάλυση κάποιων στοιχείων, ερευνητές πήραν υλικό από το εν λόγω αρχείο από εγκεφάλους αυτοχείρων και εξέτασαν κάποιες περιοχές του εγκεφάλου που είναι σημαδιακές για αυτήν την διαδικασία.
Κυρίως ερευνήθηκαν η αμυγδαλή και ο ιππόκαμπος, περιοχές που είναι ιδιαίτερα προγραμματισμένες για την μάθηση, τη μνήμη και το φόβο.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι σε όλο αυτό το υλικό, που προερχόταν από την περιοχή του ιππόκαμπου των αυτοχείρων, βρέθηκε ότι υπάρχει εκεί ένα ειδικό γονίδιο, που είναι εκεί τοποθετημένο για την επεξεργασία του στρες πολύ αποδυναμωμένο. Το γονίδιο αυτό δεν είχε καμία βλάβη, αντίθετα, όμως, παρουσίαζε μια ελαττωμένη λειτουργία, με αποτέλεσμα να προκληθεί στο άτομο η τάση για αυτοκτονία.
Οι ερευνητές για να πιστοποιήσουν το αληθές της έρευνας συνέκριναν τα αποτελέσματα αυτά με ανάλογα ευρήματα που είχαν από ιππόκαμπο θανούντων από τροχαία ατυχήματα χωρίς προηγούμενο ψυχιατρικό ιστορικό. Συγκρίνοντας τα ευρήματα των δύο ομάδων κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι σαφώς αυτό το γονίδιο – υποδοχέας, που μείωνε την ένταση του στρες, ενώ στους τραυματίες ήταν ανέπαφο, στους αυτόχειρες ήταν ιδιαίτερα χαμηλωμένης έντασης.
Ερευνώντας το ιστορικό αυτών των ανθρώπων πιστοποίησαν ότι οι περισσότεροι είχαν και οι ίδιοι και οι πρόγονοί τους έντονες ψυχικές διαταραχές ή βρίσκονταν κάτω από καταστάσεις ιδιαίτερης ψυχικής πίεσης. Το γεγονός αυτό έδωσε αφορμή να ψάξουν ακόμη πιο διεξοδικά το ιστορικό και τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά. Σε κανέναν από τους εξετασθέντες εγκεφάλους των ασθενών και στους ιδίους ασθενείς δεν βρέθηκε να προϋπήρχε μια φυσιολογική κοινωνική ζωή. Σε όλους υπήρχε ένα ιστορικό κατάθλιψης, ταλαιπωρίας, ισχυρών κοινωνικών πιέσεων, διαταραχής, ψυχικών εντάσεων κ.τ.λ.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι η προηγούμενη ζωή των προγόνων μας, το περιβάλλον, γενετικοί παράγοντες, και κυρίως συμπεριφορά, βρίσκουν τον χημικό τρόπο να περάσουν μέσα στον εγκέφαλο και στον ιππόκαμπο τα ερεθίσματα αυτά χημικά, που αλλοιώνουν με την σειρά τους την βιολογική δραστηριότητα κάποιων γονιδίων τα οποία έχει ο εγκέφαλος μας για να προστατεύεται από το στρες.
Η όλη αυτή λειτουργία πιθανόν να είναι το κλειδί της τάσης αυτοκτονίας που παρουσιάζουν κάποιοι άνθρωποι. Νέες έρευνες προσπαθούν να βρουν ακόμη λεπτότερο και πιο αναλυτικό προφίλ των εξετάσεων αυτών προκειμένου να συνεισφέρουν θεραπευτικά στην όλη κατάσταση.


Στο Πανεπιστημιακό Χειρουργικό Ινστιτούτο του Μονάχου τον τελευταίο καιρό έλαβε χώρα ένα πραγματικά μεγάλο ιατρικό τόλμημα.
Σε έναν άνθρωπο «μεταμοσχεύθηκαν και συνδέθηκαν τα δύο χέρια από το ύψος του ώμου». Πρόκειται για μια χειρουργική επέμβαση πρωτοφανή στα χρονικά, αλλά, με πολλές ελπίδες να ανοίξει ένας καινούριος τομέας στην χειρουργική των μεταμοσχεύσεων και να λύσει τεράστια προβλήματα που καθημερινά παρουσιάζονται στις περιπτώσεις αυτές.
Θα πρόκειται, εφόσον επιτύχει αυτό το πείραμα, για ένα νέο βήμα στην χειρουργική αποκατάσταση τροχαίων ή και εργατικών ατυχημάτων.
Τα δύο χέρια μεταμοσχεύθηκαν σε έναν τραυματία ασθενή, αφού προηγουμένως έλαβε χώρα τόσο η νευροψυχιατρική του εξέταση, όσο και αναλυτική ψυχολογική έρευνα. Η ψυχολογική υποστήριξη συνεχίζεται και μετά την εγχείρηση σε άμεση συνεργασία τόσο με τον ασθενή όσο και με το περιβάλλον του. Οι χειρούργοι του Πανεπιστημίου του Μονάχου αισιοδοξούν για ένα καλό τέλος. Σκεπτικισμός υπάρχει μόνο στην πιθανή απόρριψη των μοσχευμάτων, αν και η μέχρι στιγμής πορεία δείχνει ότι είναι καλά ανεκτά από τον οργανισμό.
Το δεύτερο είναι αμιγώς νευρολογικό πρόβλημα, το οποίο μαζί με τούς νευρολόγους της κλινικής το αντιμετωπίζουν οι χειρούργοι, με την ελπίδα ότι εκεί θα υπάρχει επίσης ένα αισιόδοξο τέλος. Ως γνωστό, στα χειρουργημένα μέλη τα νεύρα αναπτύσσονται φυγόκεντρα, δηλαδή, από πάνω προς τα κάτω με ένα τέμπο περίπου ένα χιλιοστό την μέρα, δηλαδή, εάν όλα πάνε ευνοϊκά και έχουμε τις κατάλληλες εξελίξεις, με την σωστή αγωγή, σε ενάμιση χρόνο θα πρέπει να έχει κάποια υπαρκτή νεύρωση και στα δύο χέρια του ο ασθενής.
Αυτό, βέβαια, είναι κάτι το οποίο χρήζει συνεχούς παρακολούθησης, υποστήριξης και ανάλογης φαρμακευτικής αγωγής. Το μέλλον είναι αβέβαιο και ίσως, εάν δεν πετύχει, θα πρέπει ξανά να γίνει αποκοπή των «ζωντανών» μελών, επειδή το βάρος θα είναι ξένο και ασυνήθιστο για το σώμα. Σε περίπτωση επιτυχίας, βέβαια, είναι μια τεράστια πρόοδος. Δυστυχώς, στην περίπτωση αυτή δεν μπορούν να βοηθήσουν τα τόσο πολυδιαφημισμένα βλαστοκύτταρα, διότι δεν έχουν επιτευχθεί μέχρι στιγμής κατάλληλες τροποποιήσεις τέτοιων ειδών κυττάρων που να αυξήσουν ή να βοηθήσουν ή ακόμη και να υποστηρίξουν την ανάπτυξη του νευρικού ιστού στα πρόσθετα μέλη.
Πάντως, το εγχείρημα παραμένει ουσιώδες και όλοι εύχονται για μια, έστω και μικρή, βελτίωση που θα δώσει αφορμή για καινούριες σκέψεις και νέες μεθόδους στον τόσο ευαίσθητο κοινωνικά χειρουργικό αυτό τομέα των μεταμοσχεύσεων.


Η μαζική κατανάλωση φαγητού ,και ιδιαίτερα του βιομηχανικού φαγητού, έφερε μια έκρηξη του σακχάρου σε εθνικό επίπεδο. Μιλάμε ότι πάνω από δύο εκατομμύρια Έλληνες αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα. Λίγο πολύ είναι γνωστά τα οργανικά προβλήματα του σακχάρου, κυρίως σε ότι αφορά τη διαταραχή των νεφρών, την υπέρταση, την παχυσαρκία, την καταστροφή των αγγείων, τις καρδιοπάθειες, το «διαβητικό» πόδι με τις γάγγραινες κλπ.
Εκείνο, όμως, το ιδιαίτερο στοιχείο που κατά κύριο λόγο προέχει και δεν λαμβάνεται ιδιαίτερα, ή λαμβάνεται σπάνια, υπόψη είναι η λεγόμενη διαβητική εγκεφαλοπάθεια και οι ψυχασθένειες που απορρέουν από αυτή.
Το σάκχαρο, πολύ πριν αρχίσει να επιτίθεται στο σώμα και να δημιουργεί τα επιμέρους προβλήματα, φροντίζει να καταστρέφει σταδιακά τον εγκέφαλο, και μάλιστα, σε εκείνα τα σημεία που καθορίζουν την προσωπικότητά του. Πρόκειται, δηλαδή, για τον προμετωπιαίο λοβό, τη νήσο και την αμυγδαλή με τον ιππόκαμπο. Το σύνολο αυτό γεννά μια απώλεια μνήμης, διαταραχές συμπεριφοράς, προσαρμοστικότητας και μια ελάττωση της όρασης, της ακοής, αλλά κυρίως, της κριτικής ικανότητας.
Παρουσιάζεται σαν μια απλή διαταραχή «ευερέθιστου» ατόμου, αλλά με την πάροδο του χρόνου έχει μια εξέλιξη, όπου φαίνεται κατευθείαν το μεγάλο ψυχολογικό πρόβλημα που υφίσταται.
Θα πρέπει στους διαβητικούς μόλις εκδηλωθεί ή εμφανισθεί η κατάσταση ρου αυξημένου σακχάρου να λαμβάνεται πρόνοια, ιδιαίτερα για αυτή τη λεγόμενη εγκεφαλοπάθεια.
Με την πάροδο του χρόνου εμφανίζονται σχιζοειδείς διαταραχές, κατά κύριο λόγο με ιδεοψυχαναγκασμούς, όπου το άτομο επαναλαμβάνει στερεοτυπικά καταστάσεις τέτοιες, που, ενώ γνωρίζει ότι είναι εναντίον του, αισθάνεται την ανάγκη να τις εφαρμόσει, προκειμένου να ανακουφίσει το άγχος που τον κατέχει. Οι καταστάσεις αυτές έχουν ευθεία αναλογία με την κατάσταση του σακχάρου που παρουσιάζει. Αυξανόμενες οι εντάσεις αυτές παράλληλα, λόγω κεντρικής ρύθμισης του μεταβολισμού, αυξάνεται και το σάκχαρο σε σημείο τέτοιο που πλέον να αντιμετωπίζεται δύσκολα.
Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι άμεση και η επείγουσα συνεργασία μεταξύ ψυχιάτρου, νευρολόγου και παθολόγου που ρυθμίζει το σάκχαρο. Αλλά κυρίως, η μέριμνα πρέπει να αφορά τους ίδιους τους ασθενείς που πρέπει να λάβουν υπόψη τους και να ενεργήσουν προληπτικά αφήνοντας τους εαυτούς τους να εξεταστούν από τους ειδικούς πριν παρουσιαστεί το θέμα αυτό σε αυτή την ένταση.


Αναμένει κανείς ότι όταν ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας, θα ανεβούν μαζί στο ίδιο επίπεδο και όλες οι βάρκες που επιπλέουν. Κάπως έτσι φαντάζεται κανείς, ή φανταζόταν τουλάχιστον, την ιδέα της ανάπτυξης. Περιμένοντας ότι η ανάπτυξη θα συνεχίσει με γραμμικό τρόπο σε όλα τα κράτη, μοιραία και οι φτωχοί από τον πλούτο που θα επέλθει, θα πάρουν και αυτοί ένα μερίδιο. Η αναμονή αυτή, όσο και αν φαίνεται περίεργο, αφορούσε όλους. Ασφαλώς, μια τέτοια «μοιρασιά» θα έφερνε και μια κοινωνική δικαιοσύνη. Για όλα αυτά τα χρόνια του αναπτυξιακού «μπουμ» υπήρχε αυτή η έντονη αναμονή από όλα τα στρώματα του πληθυσμού, κυρίως στη Δύση.
Περνώντας τα χρόνια ήρθε η ανάπτυξη προς λάθος κατεύθυνση. Μείωσε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της ενέργειας, έφερε μια μεγάλη ταξική αναταραχή, οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Η περίφημη ψαλίδα, δηλαδή, άνοιξε και στο τέλος αυτό που απέμεινε, ήταν η έλλειψη κοινωνικής δικαιοσύνης με την ανακατανομή του πλούτου.
Σε αυτή την αναμονή η επιθυμία για αξιοπρέπεια και συγκροτημένη κοινωνική δικαιοσύνη αρχίζει αμυδρά να χάνεται λόγω του ότι η ψαλίδα μεγαλώνει και οι πηγές ζωής ελαττώνονται, δεν είναι κοινές για όλους.
Με τα δεδομένα αυτά αναπτύσσεται ένα τεράστιο ψυχολογικό κενό, το οποίο, πλέον, δίνει στον κόσμο να καταλάβει ότι ναι μεν όλες οι βάρκες είναι πάνω στην ίδια επιφάνεια, αλλά το εκτόπισμα των μεγάλων καραβιών σπρώχνει τις μικρές βαρκούλες προς θάλασσες περίεργες και καταστάσεις άνισες. Γεννιέται ένας κοινωνικός πανικός του οποίου τα χαρακτηριστικά είναι η αβεβαιότητα για το αύριο της ίδιας της ύπαρξης, κοινώς, της επιβίωσης. Ο πανικός αυτός πρέπει πάση θυσία να συγκρατηθεί και με ατομικές και με συλλογικές ενέργειες προκειμένου να συνεχίσει η ζωή την επιβίωσή της και να μπορέσει η ανάπτυξη να στηρίξει την επιστήμη προκειμένου να βρει λύσεις. Αλλά, πρέπει η συγκράτηση του πανικού να είναι άμεση με κάθε τρόπο και με συλλογική ευθύνη.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΑΝΙΚΟΣ


Η ανάπτυξη και ο πανικός είναι δύο έννοιες που τον τελευταίο καιρό ζούμε όλο και πιο έντονα. Ο λόγος είναι ότι το δυτικό μοντέλο ανάπτυξης βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε μια έντονη δυσαρμονία μεταξύ δικαιοσύνης, προσπάθειας συμφιλίωσης και της ίδιας της ανάπτυξης. Η σύγκρουση αυτή γεννά ένα επιδερμικό πανικό που ώρες – ώρες κορυφώνεται και σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο εκδηλώνεται με εντάσεις περίεργες.
Αρχίζουμε από την προσωπική ανησυχία, την αναζήτηση, την αναταραχή και αναμεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο με τέτοια ταχύτητα που καταλαμβάνει λαούς ή ακόμη και ολόκληρες κοινότητες κρατών.
Βασικό είναι ότι κατά πρώτη άποψη ζούμε με το αίσθημα ότι η ζωή μας κινείται, σε ότι αφορά το κλίμα που την περιβάλλει, σε ένα χάος έτοιμο για μεγάλες συγκρούσεις, κρίσεις και καταστροφές. Το κλίμα αλλάζει και μεταβάλλεται κάθε μέρα με τέτοιο τρόπο που πλέον η ομοιόσταση του ανθρώπου δε μπορεί να το δεχτεί. Μια ηλιόλουστη μέρα του Αυγούστου μετατρέπεται σταδιακά σε ένα φθινοπωρινό απόγευμα και ένα χειμερινό βράδυ για να ξεκινήσει η επόμενη μέρα, πάλι με μια καταστροφική ζέστη. Κανένας οργανισμός πια δε μπορεί να προσαρμοστεί άμεσα σε αυτές τις κλιματικές αλλαγές.
Παράλληλα, έρχεται και η λεγόμενη κρίση του πετρελαίου. Πρόκειται, βέβαια, για κρίση. Πρόκειται για ένα υλικό στο οποίο στηρίζεται όλος ο βιομηχανικός πολιτισμός μας και ξέρουμε όλοι ότι θα τελειώσει. Τελειώνοντας σε κάποια χρόνια το πετρέλαιο γίνεται γνωστό ότι θα επέλθει μια αλλαγή, την οποία ούτε μπορούμε να προσδιορίσουμε, ούτε να αλλάξουμε, φανταζόμαστε, όμως, τα βαθιά αρνητικά γνωρίσματά της. Το γεγονός αυτό οδηγεί πάλι σε ένα πανικό όμοιο με αυτό που περιγράψαμε.
Έρχεται, βέβαια, και ένα τρίτο ουσιαστικό στοιχείο, που ακούγαμε για αυτό, μιλάγαμε για αυτό, το αναπτύσσαμε θεωρητικά, μας «ενημέρωναν» από την τηλεόραση περί τίνος πρόκειται, αλλά πρώτη φορά το βλέπουμε μπροστά στα μάτια μας. Πρόκειται για την οικολογική καταστροφή.
Η οικολογική καταστροφή μέχρι τώρα ήταν προϊόν του λεγόμενου «πολιτισμένου» κόσμου, δηλαδή, του δυτικού βορείου ημισφαιρίου. Τώρα, λοιπόν, Κίνα, Ρωσία, Ινδία μπαίνουν κι αυτές σαν τρίτες χώρες, αλλά πάρα πολύ μεγαλύτερες από ότι Ευρώπη και Αμερική, στην επιχείρηση «οικολογικής καταστροφής». Αυτό, βέβαια, δε μπορεί να γίνει ούτε ανεκτό, ούτε να «απορροφηθεί» από τον εγκέφαλο ενός ανθρώπου. Εκεί γεννιέται το αίσθημα της παντελούς αδυναμίας και του να στέκεται αβοήθητος σε αυτό που έρχεται στο μέλλον.
Ιδιαίτερα αυτό το τελευταίο γεννά τον πανικό της καταστροφής και την αδυναμία του ανθρώπου ή την πλήρη κατάθλιψή του μπροστά σε αυτό που δεν μπορεί να καταπολεμήσει.
Αυτά όλα, βέβαια, σε γενικές γραμμές. Όμως, σε πολύ μικρά πακέτα χωρίζονται προκειμένου να φτάσουν και σε ειδικά ατομικά επίπεδα. Ο καθένας το αισθάνεται όλο και πιο πολύ και όταν το μεταφέρει στο διπλανό του, διογκώνεται. Είναι ο πανικός της μειωμένης ή αρνητικής ανάπτυξης που έρχεται.


Η βιομηχανική επανάσταση του 1700 στην Αγγλία, πέρα από την μεγάλη στροφή στην πρόοδο του ανθρώπου, έφερε και τις διάφορες μορφές ρύπανσης του περιβάλλοντος.
Η πιο ύπουλη από αυτές ήταν η ηχορύπανση. Και λέμε ύπουλη γιατί χρειάστηκε να περάσουν τρεις αιώνες περίπου για να γίνει κατανοητός ο κίνδυνος που φέρει για τον άνθρωπο. Διότι, η ηχορύπανση όχι μόνο στον χώρο της πόλης που ζούμε, αλλά ακόμη και μέσα στο ίδιο μας το σπίτι, με τα στερεοφωνικά, τα πλυντήρια, τους αποροφητήρες κ.τ.λ. είναι μια συνεχής πηγή κινδύνων.
Ακόμα και για την προσωπική μας διασκέδαση, η επιλεγμένη από εμάς μουσική είναι μια πηγή ηχορύπανσης είτε με την μορφή συναυλιών, χορευτικών κέντρων, συνθημάτων διαδηλώσεων, εκλογών κ.τ.λ. Η πρώτη χώρα που θέσπισε τα όρια της ηχορύπανσης ήταν παλιά η ομοσπονδιακή Γερμανία. Σύμφωνα με τις εκεί μελέτες ετέθη το όριο των 70 ντεσιμπέλ, πάνω από το οποίο άρχιζαν οι διάφοροι κίνδυνοι που προκαλούσε η ηχορύπανση για τη υγεία μας και την ψυχολογική μας διαβίωση. Μέχρι τα 85 ντεσιμπέλ θεωρείται ότι έχουμε σημαντική απώλεια της ακοής, ενώ φτάνοντας τα 120 ντεσιμπέλ πλέον έχουμε και ανατομικές βλάβες.
Η μακροχρόνια έκθεση σε ηχορύπανση άνω των 80 ντεσιμπέλ δίνουν μόνιμες βλάβες και αυτό γιατί έχουμε μια λογαριθμική ανάπτυξη της έντασης του ήχου σε σχέση με τα ντεσιμπέλ.
Αν έχουμε μια αύξηση από τα 80 στα 83 ντεσιμπέλ ο ήχος διπλασιάζεται και τα ηχητικά κύματα που προκαλεί βλάπτουν εγκέφαλο και σώμα. Οι βλάβες σε πρώτο στάδιο προκαλούνται από την αναγκαία κλιμακωτή αναβάθμιση της εγρήγορσης, με αποτέλεσμα να φτάνει ο οργανισμός και ο εγκέφαλος σε τέτοια υπερδιέγερση που να προκαλούν διάφορες ασθένειες όπως ψυχιατρικά συμπτώματα, επιθετική συμπεριφορά, μειωμένη απόδοση, έντονο πονοκέφαλο, κατάθλιψη, σύγχυση και σχιζοφρενικές αντιδράσεις.
Σε παλαιότερες δικές μας έρευνες βρήκαμε ότι προκαλεί και ουσιαστική ελάττωση της πρόσφατης μνήμης. Η ελαφρά συνεχής ηχορύπανση, πέρα από μια μείωση της ακοής και διαταραχές του ύπνου, φέρνει και ανωμαλίες στην αιματική κυκλοφορία του εγκεφάλου και της καρδιάς με αύξηση του στρες. Ο συνδυασμός αυτός δημιουργεί το κατάλληλο επίπεδο για μελλοντικά εγκεφαλικά και καρδιακά επεισόδια. Δυστυχώς, όταν εγκατασταθούν οι βλάβες αυτές είναι σχεδόν πάντοτε αργά για να γίνει μια ουσιαστική θεραπεία. Κατά κύριο λόγο αυτό που μπορούμε να προλάβουμε σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να μην γίνει κάτι χειρότερα και, όσον αφορά τρίτους, να τους προστατεύσουμε από την ηχορύπανση και τις συνέπειες της οποίας εμείς ήδη γνωρίζουμε. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η συμβουλή και η επέμβαση κάποιου ειδικού γιατρού.


Σε ένα παγκόσμιο συνέδριο για το περιβάλλον που έγινε τον Ιούλιο του 1988 στην Μαδρίτη, παρουσιάσαμε μια εργασία που βασιζόταν στα αποτελέσματα νευροφυσιολογικών και ψυχομετρικών ελέγχων, σχετικά με την λειτουργία της μνήμης και του θυμικού, ανθρώπων πάνω από 55 ετών, οι οποίοι ήτανε εκτεθειμένοι σε θορύβους της μεγαλούπολης σε σχέση με συνομηλίκους τους, οι οποίοι είχαν να αντιμετωπίσουν τον θόρυβο της εξοχής ή του χωριού.
Οι εξετάσεις έδειξαν, όπως αναμενόταν, ότι η μνήμη ήταν λιγότερο επηρεασμένη στους ανθρώπους της εξοχής από τους συνομήλικούς στους στην πόλη. Η διαφορά ήταν ουσιαστική και εκτιμήθηκε σαν σημαντικός παράγων σε ότι αφορά την καθημερινότητα του θορύβου της πόλης.
Αντίθετα, οι συναισθηματικές διαταραχές δεν έδειξαν ουσιαστικές διαφορές στις δύο ομάδες. Έτσι, απέμεινε, λοιπόν, ουσιώδες εύρημα η απώλεια της μνήμης λόγω της συνεχούς έντασης του θορύβου.
Όταν κανείς σε ιατρικό επίπεδο έχει να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους προβλήματα, τα οποία δεν επιδέχονται αμέσου ιατρικής αντιμετώπισης συνιστά και προτιμά την μέθοδο της αποφυγής. Είπαμε, λοιπόν, στα πάσχοντα άτομα να αποφεύγουν όσο γίνεται τους περιττούς θορύβους εντός σπιτιού (συνεχές παίξιμο του ραδιόφωνου ή της τηλεόρασης, θορυβώδεις ηλεκτρικές συσκευές, ηχομονωτική κάλυψη θορυβωδών δωματίων ή άλλων χώρων, ή ακόμα ωτοασπίδες κατά την διάρκεια του ύπνου).
Βέβαια, η συμβουλή επεκτεινόταν ότι στην περίπτωση αυτή η κατάκλιση να γίνεται νωρίς ώστε να μην χρειάζεται ξυπνητήρι το πρωί.
Αν και φαίνεται αστείο, το ξυπνητήρι επηρεάζει με τον θόρυβο του στην διάρκεια της ημέρας την μνήμη και την συγκέντρωση. Ιδιαίτερα δε, όταν ο ύπνος δεν είναι καλός. Σε ένα ποσοστό περίπου 30% των προσώπων που είχανε τέτοια προβλήματα και τα επανεξετάσαμε σε ένα χρόνο αφού λάβανε αυτά τα μέτρα, βρέθηκε επαρκής βελτίωση της προσφάτους μνήμης και ουσιαστική βελτίωση της συγκέντρωσης. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι με απλά μέτρα μπορούμε να βοηθηθούμε ουσιαστικά στην καθημερινή κόλαση του θορύβου που ζούμε. Καλό είναι, λοιπόν, να έχουμε μια γενική εφαρμογή σε συλλογικό επίπεδο για όλα αυτά.

ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ


Υπάρχουν χαρακτηριστικά ¨κλισέ¨ δολοφονιών, όπως αυτή του αποτρόπαιου εγκλήματος της Σαντορίνης, που έχουν απόλυτα χαρακτηριστικό ψυχοπαθολογικό προφίλ.
Δηλαδή, εκφράζουν μια συγκεκριμένη διανοητική ψυχική και συναισθηματική διαταραχή, που χαρακτηρίζει την προσωπικότητα του δράστη, όπως η επίπλωση του σπιτιού την χαρακτηριοδομή του ιδιοκτήτη.
Δολοφόνοι που συνδυάζουν σαδιστικά βασανιστήρια με σεξουαλικές επιθέσεις, εκσπλαχνίσεις των θυμάτων, μεταθανάτιες κακώσεις από τέμνοντα και νήσσοντα όργανα, δολοφονίες με ακρωτηριασμούς, τελετουργικές δολοφονίες ή βιασμούς, χαρακτηρίζονται από έντονη ψυχοκινητική δραστηριότητα υποβολιμαίου τύπου και έντονη ιδεοληψία με ψυχαναγκασμό.
Πρόκειται για επαναλαμβανόμενο ¨κλισέ¨ σε τέτοιου είδους εγκληματικές πράξεις.
Όσο τα άτομα αυτά είναι σε ανάλογη ψυχιατρική αγωγή έχουμε αποφυγή αυτών των πράξεων.


Οι κρίσεις πανικού είναι χαρακτηριστικές και γνωστές πλέον σε όλους μας. Δεν υπάρχει πλέον Έλληνας που να ζει σε μεγαλούπολη και να μην έχει περάσει αυτό το μαρτύριο. Τα χαρακτηριστικά του πανικού είναι δεδομένα: ζαλάδα, ναυτία, αίσθημα ασφυξίας, και πόνος στο στήθος, τρομερή αδυναμία με μουδιάσματα σε όλο το σώμα και τάσεις λιποθυμίας.
Παράλληλα, ένα τρέμουλο με αίσθημα φυγής και φόβο θανάτου κλιμακώνει αυτή την συμπτωματολογία. Ένας έντονος φόβος οδηγεί σε μια ακατάσχετη φυγή και στην τρέλα.
Βέβαια, πριν κλιμακωθούν όλα αυτά, υπάρχει ένα πρόδρομο στάδιο όπου οι ασθενείς με τάσεις πανικού είναι ευερέθιστοι, μοναχικοί, κοινωνικά αποκομμένοι, αδύναμοι να εργαστούν σωστά, να συμπεριφερθούν κοινωνικά άψογα και να προσαρμοστούν οικογενειακά.
Σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει ότι σε ποσοστό πάνω από 80% στις περιπτώσεις αυτές, προηγείται ένα τραυματικό σύνδρομο (αρρώστια, ξυλοδαρμός, βιασμός, θάνατος οικείων προσώπων, οικονομικές καταστροφές κ.τ.λ) με έντονη μετεξελιγκτική ψυχική συνδρομή για τον ασθενή.
Στην ουσία αυτό το μετατραυματικό σύνδρομο είναι η βάση πάνω στην οποία αναπτύσσεται και στηρίζεται η κλίμακα του πανικού. Βέβαια, επειδή περνάνε πολλά χρόνια από το ένα γεγονός στο άλλο, σαν βίωμα το μετατραυματικό σύνδρομο ξεχνιέται και απωθείται. Σαν επώδυνη ανάμνηση, όμως, στον εγκέφαλο καταγράφεται. Αυτός είναι και ο λόγος που οι διάφορες φαρμακευτικές θεραπείες δεν βοηθούν ουσιαστικά στους πανικούς. Είναι επειδή ασθενείς και γιατροί ξεχνούν πολλές φορές να λάβουν υπόψη τους την αληθινή αιτία.

ΔΥΟ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΚΟΙΝΗ ΡΙΖΑ


Οι παραβατικές εγκληματικές πράξεις είναι πλέον καθημερινότητα. Το ιδιαίτερο σε αυτές και προκείμενο άξιο αναφοράς, είναι ο τόπος και τρόπος. Δύο εγκλήματα που συνδύαζαν αυτά τα δύο χαρακτηριστικά έγιναν στις μέρες μας σε δύο πολύ δημοφιλείς παραθεριστικούς τόπους, με αποτέλεσμα το νέο να κάνει ταχύτατα το γύρο του κόσμου και να σκεπάσει κάθε άλλο κοινωνικό ενδιαφέρον.
Στην χώρα μας, μάλιστα, ίσως συζητήθηκε και περισσότερο από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πρόκειται για το παιδί που σκοτώθηκε από ξυλοδαρμό μπράβων στην Μύκονο και την νεαρή κοπέλα που σφαγιάστηκε από τον άντρα της στην Σαντορίνη. Επρόκειτο και στις δύο περιπτώσεις για εγκλήματα χωρίς μοτίβο.
Όταν λείπει το ουσιαστικό κίνητρο, ελλοχεύει πάντοτε ο ψυχωτικός κίνδυνος. Και στις δύο περιπτώσεις είχαμε το ψυχιατρικό υπόστρωμα μιας τέτοιας διαδικασίας. Επρόκειτο για το εμφανές σύμπτωμα της αστήρικτης και ιδιαίτερα ακραίας ψυχωτικής βίας. Χαρακτηριστική και για τις δύο περιπτώσεις και για την έντασή της και την ωμότητά της.
Δυστυχώς, στις μέρες μας τα συμπτώματα αυτά είναι τακτικά και περνάνε απαρατήρητα διότι είναι συνηθισμένα. Είτε βασίζονται στην λήψη ειδικών ουσιών π.χ. αναβολικών (περίπτωση Μυκόνου) ή λανθάνουσας σχιζοφρενικής διαταραχής σε έντονο στρες, όπως με την δολοφονία της Σαντορίνης.
Και στις δύο περιπτώσεις αυτό που πρέπει να προσεχθεί και να ληφθεί ιδιαίτερα υπόψη είναι η πρόληψη. Περιπτώσεις επιθετικότητας πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να αντιμετωπίζονται έγκαιρα. Τα δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα πρέπει να μας ευαισθητοποιήσουν έντονα.


Ενώ όλοι είμαστε σε αναμονή ενδόξων αθλητικών επιδόσεων στο μακρινό Πεκίνο έρχονται καινούριες απάτες σχετικά με το ντόπινγκ για να μας «ξενερώσουν» αθλητικά.
Αφού πλέον ήρθε η είδηση ότι η ερυθροποιητίνη δεν ανιχνεύεται επακριβώς από τα προ-ολυμπιακά και τα ολυμπιακά εργαστήρια, ακολούθησε ένας δεύτερος καταπέλτης, όπου το DNA από επτά μεγάλες Ρωσίδες αθλήτριες πρόδωσε την απάτη που έκαναν με την ανταλλαγή ούρων για την ανίχνευση ουσιών.
Δηλαδή, σε ρετρό οι επτά κυρίες ό, τι κέρδισαν σε δόξα, το χρωστάνε σε ιατρικά επιτεύγματα κατάλληλων θεραπευτών που χρησιμοποίησαν μη ανιχνεύσιμες από τους δημόσιους υπάλληλους συναδέλφους ουσίες. Οι τελευταίοι σε μια έκρηξη εγκληματολογικής έμπνευσης κάνοντας το τεστ DNA πιστοποίησαν ποια ούρα ανήκαν σε ποιον.
Και έτσι το πρόβλημα λύθηκε πιο απλά και εμείς στις τηλεοράσεις μας θα παρακολουθούμε τους ολυμπιακούς αγώνες του Πεκίνο με το ενδιαφέρον μιας αστυνομικής ταινίας, έχοντας ανάλογα συμπάθειες σε κλέφτες ή σε αστυνόμους. Δηλαδή, ντόρος να γίνεται.

ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΓΟΝΙΔΙΑ


Πριν από δύο δεκαετίες η γονιδιακή έρευνα ασκούσε μια ιδιαίτερη έλξη για τους απανταχού ερευνητές. Οι ερευνητές, που πάντα έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους, και τεράστια πίστη για το αποτέλεσμα που πρέπει να ανακαλύψουν, πίστευαν πως ερευνώντας τα γονίδια θα έφταναν στα αναμενόμενα πολυπόθητα αποτελέσματα.
Οι ερευνητές δεν άλλαξαν. Εξακολουθούν να πιστεύουν και σήμερα ότι η έρευνα των γονιδίων είναι η πανάκεια της επιστήμης και συνεχίζουν τις προσπάθειες που πλέον αντί για άλματα έχουν εξελιχθεί σε «σημειωτών».
Σημειωτών, λοιπόν, κατέδειξαν και οι έρευνες για το γενετικό υπόβαθρο της σχιζοφρένειας, όπως ανακοινώθηκε από τον καθηγητή Ο’ Ντόνοβαν του Κάρντιφ, ο οποίος είπε ότι σε γενεαλογικά δένδρα μεγάλων οικογενειών ή εθνικών ομάδων ο κίνδυνος εμφάνισης της σχιζοφρένειας είναι σχεδόν 10-15 φορές μεγαλύτερος από ότι σε μη επιβαρυμένους, αν υπάρχουν, γενεαλογικούς κλάδους.
Και φυσικά, το ρεφραίν ήταν, όπως πάντα, ότι ουσιαστικό ρόλο στην εμφάνιση της σχιζοφρένειας παίζουν οι περιβαλλοντικές καταστάσεις και το κοινωνικό περιβάλλον που αναπτύσσεται κάποιος.
Αν μπορεί δε να υπάρξει μια επιρροή στους παράγοντες αυτούς, αλλοιώνεται και η κλινική εικόνα της σχιζοφρένειας. Σε κάπως ελεύθερη μετάφραση αυτό σημαίνει ότι «λίγο σχιζοφρένεια» έχουμε και όλοι μέσα μας, και αυτή θα εμφανισθεί αν το περιβαλλοντικό ή οικογενειακό στρες αυξηθεί.
Βλέπουμε με έκπληξη ότι οι ερευνητές μεγάλων πανεπιστημίων αξίας ακριβών κονδυλίων επιχορηγούμενα από το δημόσιο ή την Ευρωπαϊκή Ένωση πιστοποιούν σε ότι αφορά τουλάχιστον τη σχιζοφρένεια τα επιστημονικά αυτονόητα.
Το ουσιαστικό που περιμένει κανείς είναι εμπνεύσεις νέων δρόμων έρευνας που θα οδηγήσουν σε θεραπευτικές λύσεις.

ΓΟΝΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΘΙΣΜΟΣ


Το γονίδιο DRD2 απαντάται πολύ πιο συχνά στα άτομα που είναι εθισμένα στο αλκοόλ. Αντίθετα, το γόνίδιο MPDZ παρουσιάζεται πιο ισχυρό στους ανθρώπους που αντέχουν τα στερητικά συμπτώματα μετά από φάρμακα. Το γονίδιο CNRI και το γονίδιο HTR1B είναι αυτά που προάγουν τον εθισμό για τα ναρκωτικά. Το γονίδιο PER2 δημιουργεί μεγαλύτερη διάθεση για κατανάλωση αλκοόλ. Το γονίδιο CYP2A6 συναντάται σε αυτούς που αντέχουν περισσότερο τη νικοτίνη. Και τέλος, το γονίδιο ILDH*2 προστατεύει τους αλκοοολικούς από την περισσότερη κατανάλωση. Αντίθετα η απομόνωση του γονιδίου CRAEP βοηθάει στην αντίσταση για τη μορφίνη.
Αυτά τα διδασκαλίστικα και δυσνόητα από τον περισσότερο κόσμο για τις λειτουργίες των γονιδίων είναι αυτά που αυτή τη στιγμή κυριαρχούν ως επικρατούσα γνώση σχετικά με τη λειτουργία τους πάνω στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Η αλήθεια είναι πως κάποια αδιευκρίνιστη ακόμη, έστω μικρή, σχέση με τις ιδιότητες που τους αποδίδονται υπάρχει. Αυτό που δεν υπάρχει σίγουρα είναι ότι η μη ύπαρξή τους, λειτουργία τους ή μη λειτουργία τους δεν είναι σίγουρο ότι κάνει αυτό για το οποίο οι επιστήμονες φαντάζονται ότι είναι προορισμένο.
Σαφώς και υπάρχουν γονίδια στον οργανισμό που προσδιορίζουν τη μία ή την άλλη λειτουργία, αλλά, δεν προσδιορίζουν αυτή αυτόνομα, πέρα από τις περιπτώσεις που υπάρχει συνολική απουσία τους. Αν τα γονίδια υφίστανται έστω και λίγο σε αλληλεξάρτηση με άλλα γονίδια (πολυπαραγοντική διεργασία) και σε συνδυασμό με άλλα ένζυμα, πεπτίδια, γενικευμένες λειτουργίες, αλλά κυρίως σε σχέση με γενετικούς παράγοντες του περιβάλλοντος, τότε παίρνουν μια δραστηριότητα που είναι κατά πρώτο λόγο εξατομικευμένη. Δηλαδή, κάθε φορά ένα και μόνο άτομο.
Εάν, όμως, αυτά τα γονίδια που βρίσκονται στην ίδια αναλογία σε πολλούς οργανισμούς και στην ίδια οικογένεια, τότε μιλάμε για γονιδιακή προδιάθεση, γιατί απαντώνται συχνότερα σε συγγενή άτομα. Και πάλι, όμως, δε σημαίνει ότι η δραστηριότητά τους είναι καθοριστική. Πολύ μεγαλύτερο ρόλο παίζει το περιβάλλον και η σχέση που έχει το περιβάλλον με το άτομο στη συγκεκριμένη λειτουργία που πιθανόν συμμετέχει το γονίδιο της μίας ή της άλλης μορφής.
Τυπικό παράδειγμα είναι σε μια χώρα που απαγορεύεται παντελώς το κάπνισμα ή βρίσκεται και στην παρανομία ελάχιστες θα είναι οι ομάδες εκείνες που μετά από τη γέννησή τους, εφόσον δε θα έρθουν σε επαφή με τον καπνό, θα έχουν έναν τέτοιο εθισμό. Θα πρέπει από σύμπτωση να βρεθούν σε τέτοιους κύκλους, να επαναλάβουν πολλές φορές τη λειτουργία του καπνίσματος για να αναπτυχθεί πιθανόν εθισμός. Στην προκειμένη περίπτωση τα γονίδια που βοηθούν υπέρ ή κατά του καπνίσματος είναι ανενεργά, συνεπώς δεν έχουν ζωική παρουσία.
Όλα αυτά τα αναφέρουμε για να δείξουμε πως ο γονιδιακός παράγων αναμφισβήτητα έχει ένα ρόλο, γιατί είναι ο ρόλος της ύπαρξης του ανθρώπου, αλλά παράλληλα, οι περιβαλλοντικές αλλαγές, συνήθειες, νόμοι, καταστάσεις, επικοινωνιακοί παράγοντες, αλληλοεπίδραση του ενός ή του άλλου θέματος, είναι αυτά που θέτουν τη διαδικασία του εθισμού. Και επειδή αυτό είναι και γνωστό συνειδητά ή ασυνείδητα ο εθισμός μπορεί να στραφεί στη μία ή στην άλλη κατεύθυνση.
Τυπικό παράδειγμα στο neuromarketing, όπως λέγεται, είναι η λεγόμενη κατεύθυνση της συμπεριφοράς της αγοράς, όπου μπορούμε κάτω από την επήρεια της διαφήμισης να αγοράσουμε πράγματα που δεν θα χρειαζόμασταν. Για αυτόν τον εθισμό δε φταίνε τα γονίδια. Το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης το έχουν τα ΜΜΕ που μας κατευθύνουν εκεί. Βέβαια, αυτό είναι ένα απλό παράδειγμα για να γίνει κατανοητή η διαδικασία ή μέχρι που φτάνει η δύναμη λειτουργίας των γονιδίων μας.


Για την σύλληψη του Σερβοκροάτη ηγέτη Ράντοβαν Κάρατζιτς έχουν γραφτεί πάρα πολλά από πολιτικής και κοινωνικής άποψης.
Βέβαια, τα παιχνίδια πολιτικής δύναμης, ίντριγκας και εξουσίας για μια τέτοια προσωπικότητα αναλύονται από περιοδικά, εφημερίδες, ιντερνέτ, τηλεόραση, έντυπο τύπο κ.τ.λ. υπέρ του δέοντος αναλυτικά ανάλογα με την πολιτική θέση του καθενός.
Η περίπτωση όμως Κάρατζιτς έχει ιδιαίτερο ψυχαναλυτικό ενδιαφέρον. Ψυχίατρος ο ίδιος, ιδιαίτερα μορφωμένος, υψηλής διανόησης άνθρωπος αντιμετώπισε την παρανομία του σαν παιχνίδι χωρίς ουσιαστικές προφυλάξεις και προκαλώντας ο ίδιος την σύλληψή του. Είναι αξιοπερίεργο πως άργησε τόσο. Ο ύψιστος κανόνας στην παρανομία είναι «κρύβομαι». Εδώ ο Κάρατζιτς έπαιζε προκλητικά με εντελώς ανοιχτού τύπου ζωή ψυχιάτρου εν ενεργεία με όλες τις κοσμικές διακλαδώσεις που έχει αυτός ο τρόπος ζωής, π.χ. συνέδρια, παρουσιάσεις, ταξίδια, τηλεοράσεις, συνοδεία ωραίων κυριών κ.τ.λ.
Βέβαια, όλα αυτά δείχνουν ένα θάρρος υπέρμετρο και μια αγάπη για την δημόσια ζωή άκρως επικίνδυνη. Δείχνουν ένα χαρακτήρα εθισμένο στην δημόσια ζωή και στην συνειδητοποίηση της νοσηρής αναγνώρισης και επιβεβαίωσης.
Για μια ακόμη φορά φαίνεται ότι η εγκεφαλική λειτουργία του «μονοπατιού της επιβεβαίωσης» είναι ανώτερη από το ένστικτο της επιβίωσης. Η περίπτωση Κάρατζιτς είναι χαρακτηριστική και διδακτική, διότι όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο σε έναν υψηλής διανόησης ειδικευμένο γιατρό πρέπει να σκεφτούμε πόσο πιο ισχυρή και αποφασιστική για την ζωή του είναι για τον απλό άνθρωπο του δρόμου.


Ο εθισμός είναι σίγουρα κάτι πάρα πολύ κακό για τον εγκέφαλο. Δημιουργεί καταστάσεις, αναταραχές για τον εγκέφαλο που σίγουρα ο ίδιος ο εγκέφαλος δεν θα τις ήθελε. Για αυτό ακριβώς τον λόγο ο εγκέφαλος αντιδρά.
Αυτά που βλέπουμε σαν συμπτώματα, δηλαδή, τα στερητικά συμπτώματα με τις ταχυκαρδίες, ανησυχίες, εξάρσεις, ακρότητες, υπερκινητικότητα κλπ είναι όλα αντιδράσεις του εγκεφάλου σε μία διαταραχή της λειτουργίας του. μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι μόνο τα 2/3 του εγκεφάλου του μέσου ανθρώπου λειτουργούν. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Λειτουργεί όλος ο εγκέφαλος σε μια υποτονική μορφή προκειμένου να είναι σε εγρήγορση για όποτε χρειαστεί. Η λειτουργία αυτή είναι και κλιμακωτή και ομόκεντρη. Δηλαδή, διαθλάται σε όλο τον εγκέφαλο, απλώς κάθε γωνιά του που είναι προορισμένη για διαφορετική εργασία περιμένει τη στιγμή, το έναυσμα για να αρχίσει τη διαδικασία. Έτσι, λοιπόν, όταν από τον εθισμό σε ναρκωτικές ουσίες ή οποιαδήποτε άλλη εθιστική ουσία, φτάνει να διαταραχθεί μια συγκεκριμένη περιοχή, κάποια άλλη αρχίζει να αναβλύζει ενέργεια και δημιουργία με σκοπό να αναλάβει το έργο της διαταραγμένης περιοχής.
Σε αυτή τη διαδικασία δημιουργούνται δύο ταυτόχρονες λειτουργίες, η μία είναι η υπερδιέγερση που αναφέραμε και η δεύτερη είναι η νευρογένεση. Δηλαδή, παράγει ο εγκέφαλος καινούρια κύτταρα προκειμένου να τα προωθήσει στο μέρος της καταστροφής.
Αυτή τη λειτουργία την ομόκεντρη και διαθλαστική του εγκεφάλου την έχουμε δει και σε άλλες περιπτώσεις πάλι με νευροφυσιολογικές απεικονιστικές έρευνες, όπου πραγματικά διαπιστώνουμε, ιδιαίτερα σε τυφλούς ανθρώπους ή σε ανθρώπους που έχουν χάσει μέρος της όρασής τους, ότι ο εγκέφαλός τους υπερλειτουργεί ανά κέντρα τα οποία λαμβάνουν μέρος από το έλλειμμα της λειτουργίας της όρασης που έχει προέλθει. Δηλαδή, λειτουργεί ένα σύστημα «Ρομπέν των Δασών» μέσα στον εγκέφαλο, που παίρνει από τα πολλά, αναπλάθει και δίνει στις περιοχές που έχουν ανάγκη.
Ο οργανισμός του εγκεφάλου και η οργάνωσή του είχαν ήδη παρουσιάσει σημεία αυτού του φαινομένου που κλινικά τα είχαν επισημάνει οι νευρολόγοι και οι νευροχειρούργοι εδώ και καιρό. Τώρα τελευταία με τις απεικονιστικές μεθόδου, και ιδιαίτερα μέσω της έρευνας των ποζιτρονίων με την τομογραφία, μπόρεσαν και μελετήθηκαν αυτά. Έτσι, λοιπόν, στην περίπτωση του εθισμού έχουμε και μία ταυτόχρονη διεγερτική θεραπευτική ενέργεια του εγκεφάλου. Το θέμα είναι απολύτως ρυθμιστικό και εξισορροπητικό. Έχει ο εγκέφαλος τη δύναμη να υπερκεράσει το πρόβλημα που του παρουσιάζει ο εθισμός ή όχι;
Εδώ υπεισέρχεται και ο ρόλος του θεραπευτή – νευρολόγου, ο οποίος γνωρίζοντας, όσο γίνεται, τις διαδικασίες αυτές προωθεί εξισορροπητικούς μηχανισμούς, με όποιο τρόπο μπορεί και όσο μπορεί πιο γρήγορα.


Είναι γνωστό από την εποχή του Καρόλου Ντίκενς του μεγάλου Άγγλου συγγραφέα και του Λονδίνου της εποχής του. Ένα Λονδίνο της ανέχειας, φτώχειας, παρακμής, αδιαφορίας και κοινωνικού σκοταδιού. Κανένας δεν έδινε για τον άλλον την παραμικρή σημασία παρά μόνον για τον εαυτό του. Η προσωπική σωτηρία ήταν η ύστατη κοινωνική αρχή.
Στην επικαιρότητα το “φαινόμενο του περαστικού” το επανέφερε στην επικαιρότητα η Νεοϋορκέζα Κοινωνιολόγος Γουέσλευ Πέρσι με αφορμή τον θάνατο της Έσμυ Γκρίν. Οι εικόνες της Έσμι Γκρίν να πέφτει νεκρή μετά από ατελείωτες ώρες αναμονής στον προθάλαμο ενός νοσοκομείου του Μπρούκλιν έκαναν τον γύρο του κόσμου, γιατί ακριβώς το φαινόμενο του περαστικού δεν ήταν σε οποιοδήποτε νεοϋορκέζικο σταυροδρόμι, αλλά, στην αίθουσα αναμονής ενός ξακουστού ψυχιατρικού νοσοκομείου της περιοχής. Δύο ώρες μάλιστα η κ. Γκρίν βρισκόταν νεκρή στο πάτωμα πριν ενδιαφερθεί οποιοσδήποτε άλλος για την ίδια.
Η Έσμυ Γκρίν, 49 ετών από την Τζαμάικα, μέλος μια 12μελούς οικογένειας και η ίδια μητέρα 6 παιδιών, ήρθε στην Νέα Υόρκη προκειμένου να φροντίζει άλλα παιδιά και στέλνοντας την αμοιβή της για να ζήσουν τα δικά της στην Τζαμάικα.
Η τεράστια κοινωνική πίεση της καθημερινότητας της αμερικάνικης μεγαλόπολης την οδήγησε σε μια έξαρση ψυχικής διαταραχής και στο τέλος ασθενή στο νοσοκομείο όπου πέθανε πάνω στην καρέκλα ξαναθυμίζοντας σε όλους το «φαινόμενο του περαστικού».
Ο τύπος το σχολίασε με καυστικό τρόπο και αυτό-ειρωνία.
Ο λόγος που το αναφέρουμε εμείς είναι η έκπληξη πως από το Λονδίνο της εποχής του Κάρολου Ντίκενς ως την σημερινή κοσμοπολίτικη Νέα Υόρκη το φαινόμενο του περαστικού οξύνθηκε και όχι μειώθηκε.


Είναι δύο λέξεις καταλυτικές, οι οποίες και πρέπει να αναλυθούν για να μπορέσει κανείς να καταλάβει τη νευρολογική τους βάση λειτουργίας. Έχουμε από τη μία την ευχαρίστηση και από την άλλη τον εθισμό. Η ευχαρίστηση φέρνει εθισμό αναμφισβήτητα, για αυτό και τον δημιουργεί. Ο εθισμός, παράλληλα, για να κινηθεί και να αναπτυχθεί, θέλει την ευχαρίστηση. Από την ώρα που δε μπορεί ο ένας να προκαλέσει τον άλλο, σταματά η διαδικασία και ο εγκέφαλος μπαίνει σε άλλες καταστάσεις, π.χ. στην κατάθλιψη. Αυτό δε γίνεται πάρα πολλές φορές, δε σημαίνει ότι είναι αδύνατο. Απλά στην καθημερινότητα της ζωής δεν παρατηρείται και τόσο τακτικά.
Συνήθως, βλέπουμε τον ένα ή τον άλλο πόλο, δηλαδή, την ευχαρίστηση ή τον εθισμό, γιατί είναι πιο εντυπωσιακός. Προκαλεί, και η ένταση των συμπτωμάτων ή της απόρροιας που έχουν στο κοινωνικό περιβάλλον είναι πιο «τρανταχτή», μας αναγκάζει να τη βλέπουμε πιο τακτικά. Είναι γνωστό ότι η ευχαρίστηση μέσω κάποιου μηχανισμού, που αναφέραμε σε άλλες θέσεις, του λεγόμενου μονοπατιού επιβράβευσης, μέσα στον εγκέφαλο προκαλεί την ευχαρίστηση εκείνη διάθεση, η οποία διαχέει ουσίες, με πρωταγωνιστή την ντοπαμίνη, που διεγείρουν τον εγκέφαλο προς μια κατάσταση, ιδιαίτερα ευχάριστη και ιδιαίτερης ευεξίας για αυτόν.
Το μονοπάτι αυτό της επιβράβευσης ή ευχαρίστησης, που λειτουργεί με βάση την ντοπαμίνη, έχει σαν αντιδραστικό πόλο την έκκριση του αμινοβουτυρικού οξέως, που ελαττώνει τη δράση του. δηλαδή, βλέπουμε ότι μέσα στον εγκέφαλο υπάρχει μονίμως μια ζυγαριά ανάμεσα σε βασικές λειτουργίες της ευχαρίστησης και της μείωσής της. Όταν η υπέρμετρη ευχαρίστηση καταλύει σχεδόν τον έλεγχο του αμινοβουτυρικού οξέως και ζητά συνεχώς τη νέα, όπως είναι φυσιολογικό, επιβράβευσή της, έχουμε μια συνεχή χρονική διέγερση του μονοπατιού της επιβράβευσης στον εγκέφαλο και μια ατελείωτη έκκριση ντοπαμίνης.
Είτε προκαλείται αυτό από το γέλιο, τη χαρά, μια εκδρομή, συναναστροφές ή ακόμη από τα κολακευτικά λόγια τρίτων, ή από τη διάθεση επιβεβαίωσης μέσω τρίτων, η ντοπαμίνη εγχύεται και διεγείρει τους ίδιους υποδοχείς στον εγκέφαλο στο συγκεκριμένο μονοπάτι της επιβράβευσης. Αυτός είναι και ο λόγος που όλοι οι άνθρωποι θέλουν να πουν τα ίδια πράγματα ή να παρουσιάζονται στις τηλεοράσεις πολλές, φορές χωρίς να έχουν κανένα ιδίο συμφέρον.
Η εξήγηση γιατί το κάνουν εφόσον η ευχαρίστησή τους είναι καταστροφική, είναι απλή. Δεν λειτουργεί ο άλλος ο πόλος του αμινοβουτυρικού οξέως, το οποίο θα μπορούσε να ελαττώσει αυτή τη δόση ευχαρίστησης σε ένα αναπαραγωγικό επίπεδο.
Η επαναλαμβανόμενη, λοιπόν, ευχαρίστηση σαν εγκεφαλική δραστηριότητα προάγει τον εθισμό. Οι μεταξύ τους συγκρούσεις από την πρώτη μέχρι την τελευταία στιγμή με τη διέγερση καταστολής είναι συνεχείς και αφήνουν κλινικά συμπτώματα, που μπορεί κανείς να τα παρατηρήσει.
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι με τη μορφή μανίας, δηλαδή μια συνεχής υπερδιεγερτική κατάσταση με μια μόνιμη χαρά, αλόγιστη κριτική, συνεχή αγορά διαφόρων αχρήστων πραγμάτων, μπορεί να είναι μια ανούσια προβολή, μπορεί να είναι μία άρνηση των όρων ζωής, συναναστροφής και επικοινωνίας χάρην μιας μονομανίας και να καταλήξει στην πλήρη εξάρτηση με τα στερητικά συμπτώματα, όπως του τζόγου ή στους διάφορους ναρκομανείς.
Όπως βλέπουμε, ευχαρίστηση και εθισμός βαδίζουν χέρι – χέρι και πρέπει κάποια στιγμή, όταν διαπιστώσουμε τις αποκλίσεις, και αυτές είναι ενοχλητικές παρ’ όλη την ευχαρίστηση που νιώθουμε, να καταφύγουμε στις διαδικασίες εκείνες που θα μας επαναφέρουν στην ισορροπία. Αν δεν μπορούμε μόνοι μας, τότε θα επικαλεστούμε ασφαλώς τη γνώμη κάποιου ειδικού.

Δημοφιλείς αναρτήσεις

 

© 2006 | Blogger Templates by GeckoandFly modified and converted to Blogger by Blogcrowds.